Het ruimtelijk uitvoeringsplan 2060, kortweg RUP 2060, werd opgemaakt om de stadsontwikkeling in dit gebied beter te kunnen sturen. Eén van de maatregelen die zijn opgenomen in het RUP is het voorkooprecht.

Wat is een voorkooprecht? En waarom en hoe wordt het ingezet?

De wijk 2060 kent verschillende problemen, maar er liggen ook veel kansen om de buurt te verbeteren.

• Er is weinig ruimte voor groen en open ruimte, wat net belangrijk is voor een aangename wijk. Met het voorkooprecht kan de stad ‘ ontpittingsprojecten ’ realiseren.
• Door de hoge bevolkingsdichtheid is er nood aan gemeenschapsvoorzieningen zoals scholen, sportzalen, kinderopvang, enzovoort. Als we 2060 nog aantrekkelijker willen maken voor mensen en gezinnen die zich voor langere tijd willen vestigen, zijn deze voorzieningen des te noodzakelijker.
• Sommige panden kunnen een essentiële schakel vormen voor de herontwikkeling van een bouwblok. Het doel van zo’n project is om openbaar domein, een doorsteek of groen te creëren.
• Net zoals in het verleden zal het autonome gemeentebedrijf Vespa ook in de toekomst haar grond- en pandenbeleid in dit gebied verder zetten. Dit dochterbedrijf van de stad koopt leegstaande en verwaarloosde panden aan om ze te renoveren of te vervangen door nieuwbouw. AG Vespa heeft hier een voorbeeldfunctie voor de buurt. Betere woningen dragen immers bij tot een mooiere woonomgeving en dat trekt nieuwe bewoners aan, veelal jonge gezinnen.
• Aankopen van panden die op de lijst van ongeschikte en onbewoonbare panden staan of waarover vaak klachten van overlast worden gerapporteerd. De stad inventariseert deze panden systematisch en kan beslissen om voor zo’n panden het voorkooprecht uit te oefenen.

Vaak gestelde vragen

Wat is een voorkooprecht? Een recht van voorkoop geeft de stad Antwerpen voorrang bij het opkopen van percelen en gebouwen. Dit recht geldt dus enkel bij gebouwen die verkocht worden. Gebouwen waar er een prijsovereenkomst is afgesloten tussen koper en verkoper worden aan de stad aangeboden aan dezelfde verkoopprijs. De stad moet binnen een termijn van zestig dagen beslissen of ze dat pand wil aankopen aan deze prijs.

Moet ik mijn huis verkopen? Nee, u beslist volledig zelf of en wanneer u uw huis verkoopt.

Waarom een voorkooprecht? In het verleden heeft de stad al verschillende acties ondernomen om deze negatieve kenmerken aan te pakken. Denk bijvoorbeeld aan het Park Spoor Noord, de Permekebibliotheek, de heraanleg van verschillende straten en pleintjes en de zogenaamde Vespa-projecten verspreid over de wijk. In de toekomst wil de stad zich blijven inzetten voor 2060 en daarom is er via het RUP 2060 een voorkooprecht van kracht voor het gebied tussen de Italiëlei, de Carnotstraat, Helmstraat en Spoor Noord. Zo kan de stad Antwerpen panden die te koop staan gemakkelijker opkopen om er projecten te realiseren die de buurt ten goede komen.

Ik ben eigenaar van een huis. Wat betekent het voorkooprecht voor mij? Gaat het mij iets kosten? De stad Antwerpen of het Vlaams gewest kan pas haar voorkooprecht uitoefenen wanneer u als eigenaar beslist hebt om uw eigendom te verkopen. In de praktijk komt dit er op neer dat de stad door de notaris op de hoogte wordt gesteld wanneer er een verkoopprijs is afgesproken tussen de koper en verkoper (bij ondertekening van het compromis). De stad krijgt dan de kans om die eigendom aan te kopen aan het bedrag zoals in het compromis is afgesproken. Als eigenaar verkoopt u dus uw eigendom aan dezelfde prijs als in het compromis overeengekomen is. Uiteraard moet de prijs marktconform zijn. Dat wil zeggen dat de overheid nooit een pand kan aankopen dat boven zijn marktwaarde ligt. De stad kan ook niet tussenkomen bij verkopen tussen nauwe familie (zoals verkoop tussen echtgenoten, van ouder naar kind, tussen mede-eigenaars) en bij verkoop aan de huurder die het pand meer dan een jaar huurt.

Ik heb net een compromis gesloten. Gaat de verkoop nu niet door? Als u nu reeds een compromis gesloten heeft, hoeft u geen rekening te houden met het voorkooprecht dat in het ruimtelijk uitvoeringsplan 2060 is opgenomen. Dat voorkooprecht treedt vermoedelijk in augustus 2013 in werking. Let wel, er is nu reeds een voorkooprecht van kracht in functie van sociale huisvestingsprojecten.

Wat als ik een bod krijg van 100.000 euro, terwijl de marktwaarde slechts 90.000 euro is. Gaat de stad mijn woning dan kopen aan 100.000 euro of moet ik aan 90.0000 euro verkopen? Gesteld dat de stad uw pand zou willen aankopen in het kader van een project/ontwikkeling, dan moet ze het pand aan dezelfde prijs kopen als vermeld in het compromis. Vóórdat de stad beslist om het voorkooprecht uit te oefenen, zal zij echter eerst het pand laten schatten. Indien de verkoopprijs niet marktconform (te hoog) is, zal zij afstand doen van deze aankoop.

Ik wil mijn huis als erfenis overdragen aan mijn kinderen/echtgeno(o)t(e). Ben ik het dan kwijt aan de stad? Nee. Het voorkooprecht kan niet worden toegepast bij verkoop van een pand aan een naast familielid.

Vanaf wanneer is het voorkooprecht van kracht? Voor hoe lang is dit geldig? Het voorkooprecht is van kracht 14 dagen na de publicatie van de teksten van het RUP in het Belgisch Staatsblad. De bestendige deputatie van de provincie heeft het RUP reeds goedgekeurd. Vanaf de publicatie in het staatsblad is het voorkooprecht gedurende 15 jaar van kracht, dus tot 2028.

Wie kan een beroep doen op het voorkooprecht? Bij dit voorkooprecht is dat in eerste instantie de stad Antwerpen en haar dochterbedrijven (OCMW, AG Vespa,…) en in tweede instantie het Vlaams gewest.

Geldt er niet al een voorkooprecht in 2060? Net zoals op verschillende andere plaatsen in Antwerpen is er al een voorkooprecht van kracht in 2060, maar dan specifiek om er sociale huisvesting te realiseren. Het Antwerpse beleid is echter van mening dat ze ook andere projecten moet kunnen realiseren in 2060 en breidt met dit voorkooprecht dan ook haar bevoegdheden uit.

Voor welk gebied geldt dit voorkooprecht? Het gebied waarvoor dit specifiek voorkooprecht geldig is, valt samen met het plangebied van het RUP 2060 (zone tussen Leien, Carnotstraat, Helmstraat/Kortrijkstraat, Park Spoor Noord). Niet de hele postcode “2060” valt hierin. Voor de wijk Dam en Park Spoor Noord werd er een specifiek bestemmingsplan opgemaakt. Daarom vallen deze zones buiten dit plangebied.

Kan er nog bezwaar ingediend worden tegen dit voorkooprecht?

Er kan geen bezwaar meer worden ingediend, tenzij een vernietiging via de Raad van State. Van 2 mei 2012 tot en met 30 juni 2012 liep er openbaar onderzoek voor het RUP, waar dit voorkooprecht deel van uit maakt. Iedereen kon toen bezwaar indienen. De bekendmaking van het openbaar onderzoek is gebeurd via de kanalen die via de wetgeving verplicht zijn: aanplakking in de gemeente, een bericht in het Belgisch Staatsblad en in ten minste drie dagbladen, een bericht op de website van stad Antwerpen. Daarnaast is er ook een infobrief gepost bij alle inwoners van de wijk, zijn er nieuwsbrieven verspreid via de stadsloketten, bibliotheek en buurthuis en zijn er drie hoorzittingen gehouden.

Als eigenaar krijg ik hierover een aangetekende brief. Wat als ik niet thuis ben als die brief komt? De postbode laat een briefje achter waarop staat waar u precies de aangetekende brief kunt afhalen. Gewoonlijk is dat het postkantoor het dichtst bij u in de buurt. U heeft 14 dagen de tijd om deze brief daar op te halen. Nadien wordt wordt de brief teruggestuurd naar de afzender (= stad Antwerpen). De aangetekende brief is louter informatief.

Voor vragen over voorkooprecht in de wijk 2060 kunnen we terecht bij:

Christophe Dael: 03 259 28 25 Katrijn Roggen: 03 259 28 14

Dit zijn 2 medewerkers van AG Vespa