Zo snel hij in januari 2017 – na het afhaken van sp.a-boegbeeld Jan Peeters – burgemeester werd, zo snel was hij die post ook weer kwijt. Nog op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen zelf werd zijn partij gewipt door het snel beklonken samenwerkingsakkoord tussen de CD&V en de N-VA.
Ondanks de verkiezingsnederlaag is Vlaams volksvertegenwoordiger Jan Bertels (sp.a) zijn strijdbaarheid noch zijn ambitie kwijt. "Ik ga me de volgende vijf jaar niet verstoppen."
Voor iemand die amper twee jaar burgemeester van Herentals was, mocht zijn persoonlijke score bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2018 er zijn: 2.613 voorkeurstemmen. Dat waren er bijna duizend meer dan rivale Yoleen Van Camp (N-VA) en meer dan 700 meer dan CD&V-kopstuk Mien Van Olmen, de huidige burgemeester.
Toch moest Jan Bertels de burgemeesterssjerp inleveren. Hij kreeg uiteindelijk een maand respijt en bleef ook in januari 2019 nog burgemeester na klachten van Groen, sp.a, Open Vld en Herentals Anders, wegens vermeende 'verkiezingsfraude'. De klacht werd verworpen, ook in beroep.
Uw partij werd van de macht gehouden, kwam dat hard aan?
Jan Bertels: Je weet dat zoiets kan gebeuren. Wat mij zwaar op de maag lag, was de manier waarop. We hebben niet eens de kans gekregen om over de inhoud van een bestuursakkoord te spreken. Maar ik heb me daar snel overgezet, op een rationele manier.
'Ze gaan mij hier niet wegjagen', nam ik mij voor. Ik putte moed uit de vele reacties van mensen die me aanspraken en zeiden: 'Gij blijft onze enige, echte burgemeester.' Dat wil ik over vijf jaar ook weer zijn: een burgemeester tussen de mensen. Ik ga mij de rest van deze bestuursperiode niet verstoppen.
Denkt u soms: 'wat als Jan Peeters lijstduwer was geweest op de sp.a-lijst'?
Tja, dat had ons misschien die noodzakelijke extra zetel in de gemeenteraad opgeleverd en dan was het wellicht een ander verhaal. Maar Jan wilde niet. 'Het was genoeg geweest', zei hij.
Zo te horen, vindt u dat het huidige bestuur te weinig buitenkomt?
Een schepencollege moet het samenleven tussen de mensen bevorderen. Ik stel vast dat we vandaag in Herentals naar een polarisatiemodel evolueren. Het college van burgemeester en schepenen moet naar de mensen gaan, niet omgekeerd.
Die uitspraak vraagt om voorbeelden
Neem nu de afschaffing van het bezoek aan de jubilarissen. Mensen die 50 jaar gehuwd zijn, bijvoorbeeld. Die bezoeken, tussen de vijftig en de tachtig per jaar, zijn nu afgelast. Maar die mensen vonden dat leuk. Nu roepen ze eenmaal per jaar al die jubilarissen samen.
Maar wie komt er dan? Diegenen die kúnnen komen, hé. Diegenen die sukkelen met hun gezondheid, zie je dan niet meer. Ik vind dat je naar de mensen toe moet gaan, dan zie je veel en leer je nog meer. Je ziet hoe de mensen leven. Die oudere mensen hebben nu de indruk dat ze niet meer gehoord worden.
Een nieuw schepencollege mag toch voor een nieuwe aanpak gaan?
Het gaat niet alleen over gepensioneerden. Kijk naar de afschaffing van de cultuurraad. Ik begrijp dat de stad op dat gebied een nieuw elan wil, maar gebruik dan een overgangsperiode zodat je mensen die zich willen engageren voor cultuur meekrijgt, nu stoot je ze af. Dat creëert spanningen.
Nog een voorbeeld: die hele heisa rond die toetreding van iemand tot het marktcomité. Hij werd geweerd omdat hij ooit op een verkiezingslijst stond en als klap op de vuurpijl werd die man zijn privacy geweld aan gedaan. Dat schaadt het vertrouwen van de Herentalsenaren in het schepencollege.
Of vind jij het normaal dat burgemeester Mien Van Olmen in de Stadskrant (het informatiemagazine van de stad, red.) haar voorwoord en haar wensen voor 2020 moet afsluiten met de zin 'ik hoop oprecht dat we het vertrouwen kunnen herstellen'?
Kruipt u de volgende jaren met uw partij in de loopgraven?
Nee, ik wil positieve oppositie voeren. Al wil ik ook een waakhond zijn, die helpt om bestuurskemels te vermijden. Verzuurd wil ik allerminst worden, zo zit ik niet in elkaar. Herentals wacht op een verbindend verhaal. Ik wil vanuit de oppositie niet alleen optreden voor de sp.a-kiezers. Gehakketak kunnen we missen. Ik ben niet tegen deze of gene, ik ben vóór iets.
Allemaal goed en wel, maar bestaat uw partij over vijf jaar nog?
In Herentals gaan we de naam van de partij niet veranderen. Als er beweging komt in de richting van een verruiming, bekijken we dat positief, maar we slorpen geen andere partijen op, als u dat bedoelt.
Wat vindt u van de belastinghervorming in Herentals? Neutraal volgens het schepencollege, de bevolking zal er niks van voelen.
Er is nu voor 900.000 euro aan belastingdruk geschrapt voor de grote bedrijven, onder meer door de afschaffing van de belasting op de drijfkracht. Die afschaffing vind ik geen probleem, maar er moet een evenwicht zijn tussen de belastingdruk voor de gezinnen en de bedrijven. Anders geef je een fout signaal.
De verlaging van de personenbelasting van 244.000 euro compenseert men met de verhoging van de onroerende voorheffing met 1,3 miljoen. Die belastingverhoging wordt dus afbetaald door alle gezinnen, handelaars, winkeliers en bedrijven die een eigendom hebben. De belastingdruk stijgt zo verhoudingsgewijs voor de gezinnen. Je geeft de enen een voordeel door het nadeel bij anderen te leggen.
De stad heeft armslag nodig voor noodzakelijke investeringen.
Ik ga akkoord met investeringen. Maar ik hoor dat de stad de eerste drie jaren van de legislatuur voor 30 miljoen euro gaat lenen. Dat jaagt de stadsschulden flink de hoogte in.
Koken kost geld: je kan de aankoop van 't Hof bijvoorbeeld toch alleen maar toejuichen? Dan is de stad veel beter gewapend voor de realisatie van het binnengebied tussen het stadspark en 't Hof.
Je moet er wel bij vertellen dat de stad zich jarenlang blauw heeft betaald voor de huur van 't Hof aan de kerkfabriek. (De huurprijs werd jaarlijks geïndexeerd en bedroeg in 2018 57.000 euro, red.)
Oké, maar vandaag leen je goedkoop.
Ik ben niet tegen verstandige investeringen. Maar je moet die leninglast goed in het oog houden. Voor je het weet, sta je weer met dezelfde situatie zoals in het jaar 2000. Ik kan het weten, want ik heb toen als schepen van Financiën het gat in de stadskas mogen dichten.
Wat doet u tussen Kerstmis en Nieuwjaar?
Gaan wandelen met de familie in Voeren, wat eten en drinken. Dat doen we al 15 jaar lang.
Bron GVA - 26/12/19 - Marc Helsen - dit artikel werd gereproduceerd met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden – Nnieuws License2Publish.