In 2016 voerde studiebureau 3E in samenwerking met Warmte@Vlaanderen en in opdracht van de stad Antwerpen een onderzoek uit naar de haalbaarheid van een warmtenet voor het Vleeshuis, ’t Steen, het nieuwe diamantmuseum DIVA, het stadhuis en de aangrenzende sociale woningen van Woonhaven. Op basis van de resultaten heeft de stad besloten om stadsgebouwen die vandaag ontworpen of gerenoveerd worden, klaar te maken voor de aansluiting aan een stadswarmtenet in de toekomst.
Een warmtenet is een technisch systeem dat warm water van een producent naar verbruikers pompt. Deze warmte wordt gebruikt voor het opwarmen van ruimtes of het maken van sanitair warm water. Hiervoor kunnen lokale hernieuwbare warmtebronnen of restwarmtebronnen gebruikt worden. Zo kan een industrieel bedrijf bijvoorbeeld restwarmte verkopen aan de buurt. Dergelijke systemen zijn voor Antwerpen een belangrijk middel om zich te kunnen ontwikkelen naar een maatschappij die duurzaam omgaat met energie.
Naast het bepalen van de warmtevraag heeft het onderzoeksteam gekeken of een snelle implementatie van een warmtenet haalbaar is. Bovendien hebben ze alle mogelijkheden op vlak van ‘groene’ warmte bestudeerd.
Hieruit blijkt dat geothermie en zonthermie slechts aan een beperkt deel van de warmtevraag kunnen voldoen. Biomassa is eveneens niet bruikbaar aangezien het nauwelijks aanwezig is in de omgeving en de techniek niet geschikt is voor een stadscentrum.
Ook mogelijke scenario’s met riothermie, Scheldethermie en aardgas werden onderzocht. Bij deze opties wordt er steeds na 15 jaar ingeschakeld op restwarmte. Uit de resultaten blijkt dat er geen enkel scenario economisch haalbaar is op 25 jaar aangezien het rendement te laag is ten opzichte van de investeringskosten.
De emissie van CO daalt wel aanzienlijk bij het gebruik van riothermie en Scheldethermie. Door het gebruik van restwarmte is er een bovendien een belangrijke daling van de CO -uitstoot bij alle scenario’s.
Het werken met restwarmte blijkt de meest kostenefficiënte manier om de warmtevoorziening in de omgeving van het stadhuis duurzaam te maken. De aansluiting aan het toekomstige stadswarmtenet uit het zuiden dat gebruik maakt van onder andere de restwarmte van de afvalverwerking van ISVAG is de meest rendabele en ecologisch interessantste oplossing.
De stadsgebouwen die vandaag ontworpen of gerenoveerd worden, zullen aan de technische eisen van Warmte@Vlaanderen voldoen zodat het gebruik van restwarmte in de toekomst mogelijk is.