Het coronavirus leek de voorbije dagen het onvoorstelbare voor elkaar te krijgen: een federale regering gevormd krijgen. De onderhandelaars van N-VA, CD&V, Open VLD, MR, PS en SP.A leken zaterdagavond op weg naar de landingsbaan, maar gingen ’s nachts zonder akkoord over een noodregering uit elkaar. Ze ontmoetten elkaar zondag om 14 uur opnieuw, op initiatief van koninklijke opdrachthouders, maar toen hadden PS en MR al in de pers uitgesproken dat ze zo’n noodregering eigenlijk toch niet zagen zitten.

Tijdens die vergadering zondagnamiddag schoven ook de voorzitters van Groen, Ecolo en CDH mee aan tafel. Daar werd beslist dat er geen noodregering komt, maar dat de regering in lopende zaken van premier Sophie Wilmès volmachten krijgt om de coronacrisis aan te pakken. Donderdag houdt Wilmès een vertrouwensstemming in de Kamer en daar zal ze de steun krijgen van die tien partijen. De volmachten krijgt ze voor de duur van drie maanden. “Maar een uitbreiding van nog eens drie maanden kan zeker nodig zijn”, zei Dewael tijdens een persconferentie.

Wat is een regering met volmachten?

Een dergelijke regering werkt volgens de volmachtenwet - die alleen toegepast kan worden in crisistijden - en kan wetten wijzigen via een gewoon Koninklijk Besluit, zonder stemming in het parlement. De regering in lopende zaken van premier Wilmès heeft geen meerderheid meer in het parlement sinds het vertrek van N-VA naar aanleiding van het migratiepact, en daardoor is het erg moeilijk om een meerderheid te vinden bij stemmingen in het parlement. Door de volmachtenwet heeft ze die dus niet nodig.

In 2009 maakte het parlement er al gebruik van door volmachten te geven aan de regering in het geval dat de Mexicaanse griep zou uitgroeien tot een pandemie.

Wat nadien?

Maar wat nadien? “U zal begrijpen dat het in onze beperkte tijdspanne niet gelukt is om een volwaardige regering op poten te zetten”, zei Dewael tijdens een persconferentie zondagavond laat. Maandag gaan de opdrachthouders naar de koning om hun opdracht terug te geven.

“Wij hopen wel dat door deze actie die we ondernomen hebben, dat het vertrouwen tussen de partijen kan groeien en we dan mogelijk daarna kunnen toegroeien naar een nieuwe federale regering”, klinkt het.

Een herschikking van de huidige regering is er niet gekomen omdat de kabinetten al gevormd zijn. “Bij de partijen is het besef nadrukkelijk gegroeid dat ze geen deel moeten uitmaken van deze regering om een impact te hebben. Ik wens iedereen te bedanken voor het doorbreken van de impasse.”