Antwerpen wil de stad groener maken door bomen in het straatbeeld te laten uitgroeien tot monumentale bomen. Onder de noemer ‘Toekomstbomen’ creëert de stad meer ruimte, ondergronds en bovengronds, zodat bomen ruimte hebben om te groeien en weer opvallen.
Bomen hebben het moeilijk in een stedelijke, verharde omgeving. In de stad zijn bomen snel vatbaar voor ziektes, krijgen niet altijd de gewenste ruimte ondergronds en bovengronds en hebben een korte levensduur. Het is nog niet zeker of er over 50 jaar nog grote bomen zullen zijn. Dat wil de stad tegengaan door te investeren in bomen voor de toekomst, of ‘Toekomstbomen’. Op deze manier zet Antwerpen een nieuwe stap naar de groene stad van de toekomst.
De wortels van een boom zorgen voor voeding, water en stabiliteit. Doordat de wortels ondergronds niet kunnen groeien, kan de boom bovengronds ook niet groeien. Daarom heeft een boom ondergronds even veel ruimte nodig als bovengronds. Een van de problemen vormen de ondergrondse nutsleidingen. Deze moeten vaak vervangen worden, zijn talrijk aanwezig in de stad en nemen vaak veel plaats in. Hierdoor kunnen bomen niet uitgroeien tot grote bomen, omdat de boomwortels vaak onherstelbaar beschadigd raken tijdens het vervangen van nutsleidingen.
De stad pakt de investeringen in ondergrondse ruimte – en dus in Toekomstbomen – stapsgewijs aan. In een eerste fase krijgen de bomen de ruimte om 30 tot 50 jaar te groeien. Dat komt overeen met de maximale levensduur van een straat of plein in de stad. In een tweede fase, bij de heraanleg, kunnen de bomen opnieuw de nodige extra grond en ruimte krijgen om verder uit groeien tot monumentale bomen.
Toekomstbomen vragen in het begin een grotere investering, maar renderen op lange termijn. De toekomstbomen plant je maar één keer aan en het groenvolume wordt steeds groter. Op de eerste plaats hebben grote bomen ook een gunstige invloed op de opwarming van de stad doordat ze meer schaduw geven en meer verdamping creëren door hun grotere bladoppervlak. Daarnaast vangen ze effectiever fijn stof op en houden meer CO 2 vast dan hun kleinere soortgenoten. Bovendien produceren deze bomen meer zuurstof. Ten slotte is er ook nog een ecologische winst, doordat bomen meer leefruimte bieden voor organismen.
De stad zal naast het planten van nieuwe Toekomstbomen ook in kaart brengen welke huidige bomen kunnen uitgroeien tot Toekomstbomen.