Tuinieren in bakken, potten, pet-flessen en kruiwagens is hip. In magazines en op internet zijn massa’s originele ideeën te vinden voor het telen van groenten en kruiden. Maar is het gezond en aan te raden om in eender welke bak, zak of kuip groenten of kruiden te telen?
Wij stelden de vraag in welke recipiënten u kan tuinieren aan de van Logo Antwerpen (Lokaal gezondheidsoverleg). Medisch milieukundigen beantwoorden vragen over de invloed van het milieu op uw gezondheid.
Zij verwees ons door naar de campagne ‘ ’. Het achtergronddocument van de campagne geeft volgend algemeen advies over plantenbakken: " Het is een courant gebruik om allerlei recipiënten te hergebruiken als plantenbak. De vraag of dat wel veilig is, duikt dikwijls op. Het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid hanteert het voorzichtigheidsprincipe en raadt aan om enkel materialen te gebruiken waarin voedingsmiddelen hebben gezeten, dus geen gebruikte mortelkuip of baches van vrachtwagens ." Ook voor andere materialen zijn er enkele richtlijnen of u er eetbare planten in kan telen. Hieronder zetten we even de verschillende materialen op een rij:
Chemisch behandeld hout (geïmpregneerd of gebeitst hout) is niet geschikt om eetbare planten in te kweken. U kan wel onbehandeld of thermisch behandeld hout gebruiken om in te kweken.
Pallettentuinen, gemaakt van houten palletten, verdienen wat extra aandacht. Om zeker te zijn dat het gezond is om in paletten te telen checkt u best even de (behandelings)code op de pallet. De code heeft een vierkante vorm. Als de code de letters HT omvat, dan heeft de pallet een warmtebehandeling ondergaan (temperatuurverhoging van het hout naar 56°C gedurende 30 minuten) en kan ze veilig gebruikt worden voor alle doeleinden. Als de code de letters MB omvat, dan is de pallet berookt met methylbromide en niet geschikt om in te tuinieren.
Tuinieren kan in zinken kuipen, emmers of bakken. Zink is niet schadelijk voor de gezondheid, wel kan zink toxisch zijn voor (bepaalde) planten waardoor de planten minder goed groeien. Werken met een binnenbak, worteldoek of folie kan dit probleem oplossen.
Deze vuistregels worden door Vlaamse Overheid als leidraad meegegeven: • Recipiënten waarin oorspronkelijk voedingsmiddelen zaten, kan u (gedeeltelijk) hergebruiken als plantenbak. Die recipiënten zijn zo gefabriceerd dat er geen stoffen uit het recipiënt naar het voedingsmiddel migreren. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan plastic drankflessen of sausemmers. • Recipiënten waarin oorspronkelijk ander producten zaten, bijvoorbeeld plastic tonnetjes van reinigingsmiddelen of pesticiden, gebruikt u best niet als plantenbak.
Mortelkuipen hebben de perfecte maat voor een mini moestuin. Er is echter geen duidelijkheid of onderzoek beschikbaar of hun materiaal afbreekt en in de teelaarde terecht kan komen. Idem dito voor baches van vrachtwagen, die door in het verkeer te vertoeven wel wat vervuiling opgenomen zullen hebben. Recipiënten waar vervuilende producten hebben ingezeten gebruikt u best niet.
In zakken zijn er ook heel wat mogelijkheden. In enkele Antwerpse samentuinen wordt er gekweekt in bigbags. Ook hier geldt weer dat als de bigbags gebruikt zijn geweest, u best nagaat of er geen schadelijke producten in hebben gezeten.
In zakken van potgrond is het mogelijk om bijvoorbeeld aardappelen te telen. Ook in jute zakken kan u veilig en gezond uw eigen groenten en kruiden of aardbeien telen.
Kweek liefst geen eetbare planten in autobanden, mortelkuipen, bloembakken, baches of andere houders die gemaakt zijn van schadelijke materialen zoals asbest of chemisch behandeld hout of die met vervuilde of schadelijke producten in contact zijn geweest.
Gelukkig zijn er nog mogelijkheden te over. Denk bijvoorbeeld aan betonnen regenwaterputten of buizen, oude kruiwagens (maak die wel eerst goed schoon), badkuipen, oude zinken kuipen, strobalen, grote zakken van potgrond of jute zakken voor aardappelen.