Steden willen steeds slimmer worden door data te verzamelen en de nieuwste technologie in te zetten. Ook Antwerpen test volop nieuwe technologieën in de 'smart zone', in Sint-Andries. Coördinator Ann De Jonghe (Strategische Coördinatie) licht toe.
: "De evolutie waarbij steden slimme steden willen worden noemen we 'smart city'. Ook wij onderzoeken hoe de dienstverlening en levenskwaliteit kan verbeteren voor bezoekers, bedrijven, bewoners en brains. Daarvoor stelden we een 'smart zone' in, in de wijk Sint-Andries. Dat we alles in 1 zone testen onderscheidt ons van andere steden, waar ze proefprojecten verspreiden over de stad. Wij vonden 1 zone nuttiger, omdat we zo niet alleen verschillende technologieën kunnen testen, maar ook de interactie van die technologieën met elkaar. Zo kunnen we ze combineren op een slimme manier. Omdat we de lokale burger willen betrekken, is een kleine zone ook gemakkelijker om de communicatie te organiseren."
Wat is het doel van de smart zone? "Technologie is geen doel op zich, het is een middel om het leven in de stad aangenamer te maken. Welke technologie daartoe kan bijdragen en op welke manier, willen we testen in de smart zone. We willen sterk samenwerken met de burgers en lokale bedrijven, opdat ze ons feedback bezorgen. Het is handig als burgers ontdekken wat technologie inhoudt en wat ze er tof aan vinden of net niet. Zo nemen we bepaalde angsten weg - bijvoorbeeld rond privacy - of kunnen we als stad bijsturen als we zien dat er geen draagvlak is. We willen ook data verzamelen om die uiteindelijk terug te delen met burgers en bedrijven. Voor bedrijven is zo'n slimme zone enorm interessant om ook zelf dingen uit te testen. Dat mogen ze, op voorwaarde dat ze hun bevindingen of data met ons delen. Een ander doel is Antwerpen hiermee internationaal op de kaart te zetten."
Zijn de bewoners van Sint-Andries op de hoogte van het project? "De bewoners ontvingen flyers in hun brievenbus. Daarnaast lichtten we de smart zone toe op de bewonersstuurgroep van Sint-Andries. We bevroegen de bewoners ook over de stedelijke uitdagingen waar zij snel een oplossing voor willen zien. De pers hebben we bewust nog niet te veel geïnformeerd. Op dit moment kunnen we hen nog niet genoeg tonen. We willen naar het grote publiek communiceren wanneer de smart zone alle basisinfrastructuur zoals wifi, camera's, sensoren … heeft en projecten zijn opgestart. Dat moet normaal tegen begin 2018 zijn."
Over welke projecten gaat het juist? "Drie projecten worden nu snel opgestart. We gaan werken rond slimme verlichting, slimme logistiek en safe crossing (of veilig oversteken). Slimme verlichting is verlichting die zich aanpast aan een situatie of omgeving. Wanneer iemand passeert zou een straatlamp bijvoorbeeld harder kunnen schijnen. Of op een basketpleintje kan de verlichting een ander soort licht geven dan in een winkelstraat."
"Voor slimme logistiek willen we verder experimenteren met slimme los- en laadzones. We hebben er al één nabij het Centraal Station en er komen er nog twee in de smart zone. Elke los- en laadzone rusten we uit met andere technologie. Zo kunnen we de voor- en nadelen vergelijken en aan de betrokkenen vragen welke oplossing zij de beste vinden. De laad- en loszone nabij het Centraal station is bijvoorbeeld uitgerust met sensoren die detecteren of er auto's staan. Als er een wagen staat, wordt een parkeerwachter geïnformeerd en gaat die controleren of iemand effectief aan het laden en lossen is. Bovendien kan hij checken hoe lang die auto er al staat, om discussie te vermijden."
"Met safe crossing willen we ervoor zorgen dat mensen veiliger de straat kunnen oversteken. Het kruispunt aan het Tropisch Instituut is groot en complex. We gaan de verkeerslichten uitrusten met een slimme camera, een geluidssensor enzovoort. Zo zou het verkeerslicht moeten weten dat er een grote groep schoolkinderen wil oversteken en dat het daardoor langer groen moet blijven. Daarvoor moeten we nog heel wat technisch en praktisch onderzoeken. Hoe weet een verkeerslicht of het langer groen moet blijven? En als het langer groen blijft, welk effect heeft dat dan op andere lichten? Creëren we dan geen files? Met al die zaken moeten we rekening houden."
Hoe kozen jullie de projecten? "De bedrijfsdirecteurs deden enkele voorstellen. Daarnaast heeft onze partner in dit project, het onderzoeks- en innovatiebureau IMEC, een aantal projecten voorgesteld. Later kwamen daar nog voorstellen bij van de bedrijfseenheden. Vervolgens namen we de tijd om de lokale bevolking en bedrijven te bevragen over de problemen en uitdagingen in de wijk Sint Andries. Zo konden we inschatten waar slimme toepassingen een oplossing kunnen bieden. Vervolgens koos de politiek uit 25 ideeën en de bevraging onze eerste 3 projecten.'
Kunnen jullie de privacy van mensen waarborgen in de smart zone? "We houden absoluut rekening met privacy. Alle projecten die we opzetten, moeten op al voldoen aan de GDPR ( General Data Protection Regulation) , hoewel die nieuwe privacywetgeving pas ingaat vanaf mei 2018. Waar nodig zullen we de data anoniem verwerken, zodat we de privacy waarborgen."
Gebruikt de stad op dit moment al slimme toepassingen buiten de smart zone? "Ja, op bepaalde plaatsen in de stad maken we bijvoorbeeld gebruik van slimme vuilbakken. Die persen vuil samen en laten door middel van sensoren en draadloze communicatie weten hoe vol ze zijn en of er defecten zijn. Ook in de smart zone willen we die vuilbakken zichtbaar gaan maken."