De stad Antwerpen en het district Berendrecht-Zandvliet-Lillo zetten de polderarchitectuur in Berendrecht en Zandvliet in de kijker. Na een inventarisatie van het bouwkundig erfgoed in de twee polderdorpen werden 157 relicten opgenomen in de erfgoedinventaris van Vlaanderen. Hieronder vindt u meer info, de wandel- en fietsbrochure en de infopanelen.

Inventarisatie van het bouwkundig erfgoed

In 2015 werkten de stad Antwerpen en het district Berendrecht-Zandvliet-Lillo een nieuwe structuurschets uit, waarbij aandacht uitging naar het bouwkundig erfgoed. De stad en het district voerden een inventarisatie van het bouwkundig erfgoed uit in Berendrecht en Zandvliet.

Liefst 157 relicten werden opgenomen in de erfgoedinventaris van Vlaanderen. Het gaat niet alleen om kerken en kastelen, maar ook om dorpswoningen, polderhuizen, hoeves… stuk voor stuk gebouwen met een bijzonder verhaal. Ook bunkers, grenspalen, pompen, kapelletjes, grafmonumenten, … werden in kaart gebracht.

De inventaris van het bouwkundig erfgoed vormt een instrument om het karakter en de eigenheid van Berendrecht en Zandvliet te helpen bewaren. De relicten zeggen iets over de culturele identiteit van de polderdorpen. Begin jaren 1990 werden de twee dorpen een eerste keer geïnventariseerd. Op de lijsten stonden toen 103 panden, maar beantwoordde intussen niet meer aan de realiteit van vandaag. Een deel van het erfgoed verdween en een zestigtal panden dat toen onder de radar bleef, kreeg nu een plaats in de inventaris.

Alle geïnventariseerde relicten in Berendrecht en Zandvliet vindt u met bijhorende bouwstijl terug op de website .

Vijf typerende bouwstijlen

De polderarchitectuur in Berendrecht en Zandvliet wordt getypeerd door vijf duidelijk aanwezige bouwstijlen:

1. Het woonstalhuis: Een woonstalhuis is een alleenstaande woning met aansluitend (dikwijls onder één dak) een stal. Het huis bestaat uit één bouwlaag en heeft vaak een pannen zadeldak.
2. Het polderhuis: De naam zegt het zelf: een klein huisje in de polder, eveneens met één bouwlaag en een pannen zadeldak. De deur is in het midden en de tegelpanelen zijn vaak met motief.
3. De modernistische woning: Aan het begin van de 20ste eeuw ontwikkelde zich een architectuurstroming die brak met alle tradities. Deze woning heeft geen ornamenten, twee bouwlagen en  een rechtlijnige vormgeving.
4. De hoeve: Een hoeve is een geheel van meerdere gebouwen (woonhuis, stal, schuur, bakhuis, wagenhuis, ...) met één bouwlaag en heeft een uitgesproken agrarische functie.
5. Het burgerhuis: Varianten van het typische burgerhuis zijn de dorpswoning en de villa. Ze hebben een kwalitatief en verzorgd schrijnwerk, zijn opgebouwd uit baksteen en hebben twee bouwlagen.

Meer info en illustraties van deze bouwstijlen vindt u op de infotentoonstelling die u hieronder kan downloaden.

Ontdek de erfgoedparels van de polderarchitectuur

Om de polderarchitectuur in de kijker te zetten, vindt u hier de wandel- en fietsbrochure. Deze brochure biedt een mooi parcours aan doorheen Berendrecht en Zandvliet, met meer informatie over de geschiedenis, bouwstijlen en bestaande gebouwen van de polderarchitectuur. Naast hoeves, woonstalhui­zen en polderhuizen passeert u te voet of met de fiets ook langs burgerhuizen en modernistische woningen. De eigenaars van de geïnventariseerde panden krijgen een raamsticker, opdat u duidelijk zou zien over welke panden het gaat.

Download de brochure :

U kan de brochure ook gratis verkrijgen in het districtshuis van Berendrecht-Zandvliet-Lillo en in het vrijetijdscentrum De Schelde.

Naast de brochure is er ook een mini-infotentoonstelling over dit architecturale erfgoed, die tijdelijk op verschillende plaatsen in het district wordt opgezet. Zo zal u de informatieborden tijdelijk terugvinden in het districtshuis van Berendrecht-Zandvliet-Lillo en in de bibliotheek, maar ook permanent in het vrijetijdscentrum De Schelde – wat trouwens zelf ook een geïnventariseerd pand is. Het werd reeds in 1874 opgericht als stedelijke basisschool.

Download de infopanelen :

Berendrecht en Zandvliet: twee unieke dorpen

Berendrecht en Zandvliet zijn twee unieke dorpen in het noorden van Antwerpen, in grote mate mee vorm gegeven door de Schelde. Doorheen de tijd hebben de twee polderdorpen verschillende gedaan­ten aangenomen. De grote verkavelings- en modernise­ringsdrang van de afgelopen decennia heeft allicht de groot­ste impact gehad.

De typische polderwoningen liggen meer en meer verstopt in het straatbeeld, werden aangetast of zelfs afgebroken. De stad Antwerpen en het district Berendrecht-Zandvliet-Lillo streven ernaar om deze pareltjes te bewaren, net omdat ze de laatste ge­tuigen zijn van de unieke polderarchitectuur en het specifie­ke verleden van Berendrecht en Zandvliet.