Elke straat en elk plein heeft wel een bijzonder verhaal. In een nieuw boek vertelt Gilbert Van Nuffel van de Kring voor Heemkunde Wilrica waar elke Wilrijkse straatnaam vandaan komt.
Ook andere boeiende weetjes en bijzondere gebeurtenissen komen aan bod in het boek 'Wilryck - straten en pleinen'. Als voorproever neemt Wilrica-secretaris Gilbert u alvast mee naar enkele straten in de wijken Hoogte en Oosterveld.
Gilbert Van Nuffel : “Je zou veronderstellen dat je hier het hoogste punt van Wilrijk vindt, maar dat is niet zo. De naam Hoogte kreeg de wijk omdat ze hoger lag dan Antwerpen. Vandaag merk je die hoogteverschillen niet. Maar toen je een kar nog zelf moest trekken, voelde je dat wel."
"In de wijk Hoogte liggen enkele straten met een mooi verhaal. De architectuur van de Jozef Kenneslei wordt wat onderschat. De straat heeft echt een mooi uitzicht. Door de straat reed ooit een tram. Dat merk je nog aan het vroegere café Terminus op de hoek met de Heistraat. In de gevel van dat gebouw zitten nog steeds de haken waaraan de kabels voor de bovenleiding hingen. De tram reed eerst maar tot aan spoorweg op de huidige R11 en niet tot het centrum. De spoorwegmaatschappij stond immers niet toe dat een tramlijn het treinspoor zou kruisen."
"Omdat de terminus voor heel wat files zorgde, verlegde men die later naar het Frans Nagelsplein . Frans Nagels had een tuinbouwbedrijf dat naar Wilrijkse normen vrij groot was. Op het einde van de negentiende eeuw zette hij Wilrijk op de kaart. Hij haalde internationale prijzen met het kweken van dahlia’s.”
“Vanop het plein kan je de Overwinningstraat ingaan. Ooit was dit de Hondsneststraat, genoemd naar het kasteel dat hier in de buurt stond. Vandaag herinnert niets nog aan kasteel Hondsnest. Na de Eerste Wereldoorlog veranderde men de naam. Het laatste stuk van de straat is een doodlopende kasseiweg. Die liep ooit door tot aan de Valaartunnel. In 1979 ging de tunnel onder de A12 open, maar de Dokter Veeckmanslaan kon men nog niet aanleggen. Die straat zou de tunnel met de Heistraat verbinden, maar een boer weigerde zijn grond te verkopen. De onteigeningsprocedure duurde wel even. Al die tijd zou de tunnel niet kunnen worden gebruikt. Daarom legde de gemeente Wilrijk een tijdelijke kasseiweg aan zodat men via de wijk Hoogte naar de tunnel kon. Ik herinner me nog dat we langs dat weggetje naar de nieuwe Delhaize-supermarkt op het Valaar reden.”
“Wilrijk was een Frankische nederzetting en hanteerde tot in de Middeleeuwen het zogenaamde drieslagstelsel. Dat betekende dat rond een nederzetting drie grote landerijen lagen. Eén stuk liet men braak liggen, op het tweede groeide gras en het laatste stuk was een akker. En elk jaar wisselde dat. Zo hield men de grond vruchtbaar. De drie landerijen rond Wilrijk waren de Kerkevelden in het zuiden, de Boeksvelden in het westen en de Oostervelden . Ooit leidde de Oosterveldwegel naar die Oostervelden . En de huidige Oosterveldlaan loopt ongeveer op hetzelfde tracé. Het is een vrij lange straat die loopt van de Groenenborgerlaan tot de Grotesteenweg . Het laatste stukje van de straat ligt op het grondgebied van Mortsel.”
“Aan de huidige Oosterveldlaan bouwden de Gasthuiszusters in de jaren ’30 van de vorige eeuw een groot ziekenhuis. Zo konden hun patiënten profiteren van de gezonde buitenlucht. Daarom hebben alle kamers aan de zuidkant van het Sint-Augustinusziekenhuis een zeer groot balkon. Daarop kon men het bed van een patiënt rijden. Na het bombardement op Mortsel in de Tweede Wereldoorlog werden hier heel veel gewonden verzorgd. Nadien groeide het ziekenhuis uit tot de grootste materniteit van Vlaanderen met drieduizend geboorten per jaar. De aanwezigheid van het ziekenhuis zorgde er voor dat in de buurt een echte woonwijk ontstond.”
“Waar nu de R11-expressweg ligt, lag vroeger een spoorlijn. De straat ernaast is nog steeds de Spoorweglaan . Ook dit is een erg lange straat. De spoorweg verbond de stations Antwerpen-Zuid en Oude God. Het was een stuk van de fortenlijn langs de militaire forten rond Antwerpen. Langs deze lijn kon men materiaal naar de forten transporteren. Daarom noemden wij vroeger de Jules Moretuslei , die ook langs de spoorweg liep, de ‘militaire baan’. In het station van Wilrijk stopten niet veel reizigerstreinen . Dat station stond waar nu de loopt, ter hoogte van het Stationsplantsoen aan de Jules Moretuslei .”
“Bij de bouw van twee huizen in 1958 in de Spoorweglaan , vergisten de aannemer en de architect zich van perceel. Om de afbraak te vermijden zette een aannemer beide huizen op rails om ze zo te verplaatsen naar het juiste perceel. En dat met de technische kennis van 1958, dat is toch ongelofelijk.”
“De naam van deze straat is uitzonderlijk. Professor Piccard had immers geen enkele binding met Wilrijk. Vandaag is zoiets wettelijk niet meer toegelaten. Striptekenaar Hergé baseerde de figuur van professor Zonnebloem uit Kuifje op professor Piccard . Ze lijken ook dan ook erg op elkaar."
"De beroemde Zwitserse professor Piccard deed onderzoek naar radioactiviteit en magnetisme. Waarom hij een straat in Wilrijk kreeg, is niet te achterhalen. Vroeger werd in een kleinere gemeente als Wilrijk immers geen verslag gemaakt van een debat van de gemeenteraad. Men noteerde enkel het besluit.”
Het boek ‘Wilrijk – Straten en pleinen’ van Gilbert Van Nuffel kost 20 euro is te koop bij Standaard Boekhandel Wilrijk en in het districtshuis van Wilrijk.