De regering verwijst naar het dalende aantal besmettingen, waardoor een verplichting moeilijk te verantwoorden is naar de bevolking. Maar volgens Van Damme is wachten tot het aantal besmettingen weer stijgt “te laat”. “We geloven toch eerder in voorkomen dan genezen (...) We moeten het nu doen want dat gaat helpen om de cijfers laag te houden”.

Van Damme suggereert dat winkeliers en horeca-uitbaters dan maar zelf stickers of acties op poten zetten, om het draagvlak voor het dragen van een mondmasker te vergroten. Hij wijst er ook op dat de winkelbubbels (aantal personen waarmee men shopt, red.) nu worden uitgebreid en mensen langer in de winkel zullen mogen blijven, waardoor dus ook het risico om besmet te raken vergroot. “Die maskers worden hoe langer hoe belangrijker als de drukte groter wordt, dat hebben we altijd gezegd. Als het virus aanwezig is, wordt een winkel gegarandeerd een brandhaard”. De epidemioloog wijst er nog op dat het gedrag van de bevolking “de epidemie maakt of kraakt”.

Van Ranst: “Sterk aanraden werkt niet”

Ook professor Marc Van Ranst (KU Leuven) is en blijft voorstander van de verplichting. Premier Wilmès zei tijdens de persconferentie van de Nationale Veiligheidsraad dat het dragen van een mondmasker “sterk blijft aangeraden”, maar niet verplicht is. “Sterk aanraden werkt niet”, zei Van Ranst bij VTM Nieuws. “Stel dat belastingen betalen niet verplicht maar ‘sterk aangeraden’ is: wie zou ze nog betalen?”, klinkt het. Of er dan twee kampen bestaan binnen de GEES (expertengroep die gaat over de exitstrategie, nvdr.) ? “De expertengroep bestaat uit mensen uit de medische sector en anderen”, antwoordde Van Ranst veelzeggend.

Vlieghe: “Niet wachten op tweede golf”

Toch is een verbod nog niet helemaal van tafel, waarschuwt professor Erika Vlieghe, voorzitter van de GEES. “Als we zien dat het virus opnieuw terrein wint, gaan we die terug op tafel leggen”, aldus Vlieghe in ‘Terzake’. “Ook voor andere omstandigheden, met name als mensen met velen ergens binnen zijn, gaan we bekijken of we dat voor heel specifieke situaties gaan verplichten”, klinkt het. “We gaan in elk geval niet wachten met de maskers totdat een tweede golf volledig tot ontplooiing is gekomen. Als we echt de indruk hebben dat er iets aan de hand is op vrij grote schaal, zal dat een belangrijk punt zijn.”

Ook liberale vakbond ontevreden

Ook de liberale vakbond ACLVB noemt de beslissing om een mondmasker niet te verplichten een “gemiste kans”. “Als liberale vakbond zijn we niet blij dat het advies van de experts ter zake niet werd opgevolgd. Temeer omdat niet iedereen strikt de voorbije maanden de andere veiligheidsmaatregelen correct opvolgde en vaak de anderhalve meter afstand niet kon gerespecteerd worden. Wij hopen dan ook dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt”, meldt ACLVB.

De vakbond meent dat de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad blijkbaar gestoeld is op een aantal factoren. Volgens de vakbond kon de Veiligheidsraad het blijkbaar niet maken om terug te komen op een eerdere beslissing. “Straks wel waarschijnlijk, wanneer een eventuele tweede golf aan besmettingen eraan komt”, klinkt het cynisch. De vakbond geeft toe dat de cijfers in dalende lijn zitten, “maar als beleidsmaker moet je ageren en niet altijd reageren of andere landen kopiëren”. “Er zijn voldoende signalen dat het virus niet weg is, kijk maar naar de recente tweede golf in Duitsland en Iran bijvoorbeeld.”

Hoezo, controle onmogelijk?

De beslissing zou volgens de vakbond ook ingegeven zijn omdat het onmogelijk is om het verplicht dragen van een masker in alle winkels te controleren. “Klopt, maar een beetje vertrouwen in onze burgers kan zeker geen kwaad. Aan de inkom kan er een stand geïnstalleerd worden waar mensen die zonder masker willen binnen komen, verplicht worden een maskertje te dragen. Dezelfde werkwijze als in de ziekenhuizen kan hier toegepast worden.”

De vakbond zegt de mensen niet te willen straffen, “maar de veiligheid van het winkelpersoneel en andere klanten moeten we kunnen waarborgen”. “Het dragen van een mondmasker is ook voor het personeel een last, vooral nu de temperaturen beginnen te stijgen. Niet alle winkels zijn uitgerust met een systeem van klimatisatie, in bepaalde stockage ruimtes bemoeilijkt de drukkende hitte het werk. Dit in combinatie met het dragen van een mondmasker, bemoeilijkt vaak het ademen.”

De vakbond stelt daarom voor om werknemers extra betaalde pauzes toe te kennen. “Wanneer de temperaturen te hoog oplopen moeten winkelmedewerkers 2 maal daags 5 minuten de kans krijgen om letterlijk en figuurlijk eventjes op adem te komen. Als klant kan je na je winkelbeurt, je maskertje afzetten; het personeel kan dit niet.”