“ The past is past .” (“Het verleden is het verleden.”) Dat stelt Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert zaterdag op Twitter. Hij wil hiermee de discussie afsluiten. De voorzitter zegt nog dat een federale regering met N-VA niet is uitgesloten. “Op een ogenblik dat mensen hun job verliezen en bedrijven failliet gaan, hebben we nood aan een regering die stevig herstelbeleid kan voeren. Daar werken we constructief aan verder met Georges-Louis Bouchez (voorzitter van de MR, red.) en Joachim Coens (voorzitter van CD&V, red.) . Goeie tip daarbij: kijk vooruit wat je samen kan doen. The past is past ”, laat de liberaal weten via Twitter.

Dat N-VA-voorzitter Bart De Wever vorig jaar tijdens de (pre)formatie van de Vlaamse regering gesprekken voerde met Vlaams Belang, is geen geheim. De Wever nodigde Tom Van Grieken als eerste uit om rond de tafel te zitten, maar tot een deal met diens partij kwam het uiteindelijk niet. “Er is maar één echte winnaar van deze verkiezingen, dus hebben we bekeken of we daarmee rekening konden houden in de coalitievorming. Het is echter niet mogelijk. Vandaag niet, maar ook morgen of volgende week of volgende maand. Het is mijn overtuiging dat dat onveranderlijk is,” aldus De Wever op een persconferentie in augustus van vorig jaar.

Chinese muur

Informateur De Wever gaf daarna de fakkel door aan partijgenoot Jan Jambon. Bij de buitenwereld bleef het idee hangen dat een coalitie met Vlaams Belang toch een brug te ver was voor N-VA. Of sterker nog dan een brug: een Chinese muur zoals die volgens De Wever tussen zijn eigen partij en die van Van Grieken stond.

Toenmalig Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten onthult nu verrassend hoe ver De Wever wilde gaan om toch een (extreem)rechtse coalitie tot stand te brengen. “De N-VA hield ons en CD&V exact hetzelfde verhaaltje voor,” aldus Rutten in ‘De Afspraak Op Vrijdag’. “Ze zeiden: ‘Stap alsjeblieft mee in een regering met N-VA en Vlaams Belang. We gaan jullie rijkelijk belonen, maar we willen Vlaams Belang mee aan boord.’ Dat heeft echt op tafel gelegen en is echt ernstig politiek afgetoetst.” Maar Open Vld en CD&V gingen niet in op dat voorstel.

Wantrouwen voeden

Finaal werd een coalitie gevormd tussen N-VA, CD&V en Open Vld, maar zonder Vlaams Belang. Rutten zegt niet te begrijpen waarom N-VA zo ver wilde gaan. “Daarmee legitimeer je Vlaams Belang en geef je aan de achterban die ze delen het signaal dat dat allemaal kan”, zei ze.

Volgens Rutten is dat ook een deel van de verklaring waarom de federale regeringsvorming tot op vandaag zo moeizaam verloopt. “Als men het in Franstalig België al moeilijk heeft met de N-VA, dan is het helemaal onmogelijk om met Vlaams Belang te praten. Als je dan als grote partij zegt dat je er samen mee kan besturen, dan voedt dat het wantrouwen. Dat mag je niet onderschatten.”

De uithaal van Rutten is verrassend, de timing misschien wat minder. Nu haar partij bij federale regeringsonderhandelingen uit de boot dreigt te vallen, maakt ze met haar démarche de N-VA weer wat moeilijker verteerbaar bij de Franstalige partijen. Het is ook al langer bekend dat Rutten en De Wever elkaar niet lusten. In interviews zijn de twee zelden lief voor elkaar.

CD&V: “Lag niet op tafel”

CD&V herkent zich niet in de uitspraken van Rutten. “Wij hebben van meet af aan gezegd dat we met Vlaams Belang geen coalitie vormen. Bij ons heeft dit voorstel niet op tafel gelegen”, klinkt het.

N-VA reageerde vrijdagavond laat bij monde van ondervoorzitter Lorin Parys. “We hebben vorige zomer alle mogelijkheden verkend om een Vlaamse regering te vormen, rekening houdend met het signaal van de kiezer. Zoals toen al medegedeeld, was er geen enkele partij bereid een spoor met het Vlaams Belang te onderzoeken. Voor het overige lijkt mevrouw Rutten het voorbije politieke jaar slecht te hebben verteerd. We wensen haar een rustgevende zomer toe”, aldus Parys.