Indien ons land, zoals de regering wil, in 2030 de werkgelegenheidsgraad wil opkrikken tot 80 procent, dan zijn er 600.000 extra banen nodig, een verdubbeling van de huidige prognoses.
Dat leert een nieuwe studie van technologiefederatie Agoria over de Belgische arbeidsmarkt. Om al die jobs in te vullen, zullen bovendien veel meer mensen richting de arbeidsmarkt geduwd moeten worden.
Vandaag werken in ons land zeven op de tien Belgen. De federale regering wil dat in 2030 acht op de tien Belgen op actieve leeftijd aan de slag zijn. Vlaanderen wil dat cijfer zelf al in 2025 halen.
Die hogere werkgelegenheidsgraad is nodig om onze pensioenen en sociale zekerheid te kunnen blijven betalen.
Om al die mensen aan de slag te krijgen, zijn dus extra jobs nodig. Werkgeversorganisatie Agoria becijferde dat in totaal 600.000 extra jobs nodig zijn. "In 2021 heeft niemand dus een dag te verliezen", zegt Bart Steukers, directeur Context van Agoria.
"Vanaf 1 januari is het aan politici om hun relanceplannen uit te rollen, aan bedrijven om de motor van hun bedrijf weer te doen draaien en aan mensen om zich bij te scholen. Elke dag telt."
De analyse van Agoria betekent dat de economie op volle toeren moet draaien zodat de nood aan extra mensen er ook effectief komt.
"Enkel als we een zuivere groei van jaarlijks gemiddeld 1,5 procent kunnen optekenen van alles wat we in ons land aan goederen en diensten produceren (BBP), zal tussen nu en 2030 die nood aan zeshonderdduizend mensen ontstaan", vertelt Bart Steukers, die ook lid is van de raad van bestuur van de VDAB en vanaf april 2021 ook CEO wordt van Agoria.
Maar er moeten ook mensen zijn om al die nieuwe banen in te vullen. Vandaag tellen we 350.000 werklozen. Onvoldoende dus om al die nieuwe jobs uit te oefenen. Er is dus nood aan 250.000 extra werknemers. "We moeten die vooral zoeken bij de niet-actieven, mensen die vandaag niet op zoek zijn naar een baan", legt Bart Steukers uit.
De werkgeversorganisatie kijkt dan vooral richting vrouwen, jongeren, 60-plussers, laaggeschoolden of mensen met een migratie-achtergrond: allemaal groepen met een lagere werkgelegenheidsgraad.
Bij vrouwen is dit 66,5 %, bij jongeren 60,9 %, bij ouderen 32,8 %, bij laaggeschoolden 46,3 % en bij mensen met een migratie-achtergrond 43,5 %. Deze mensen verdienen een duw in de rug om de hindernissen te kunnen overwinnen bij het zoeken of houden van werk.
Een andere uitdaging ziet Agoria in het permanent vormen van de mensen. Relevant blijven in een snel veranderende wereld is niet de enige reden. Permanente vorming is ook essentieel omdat de vraag naar hoger opgeleiden niet enkel vanuit onderwijs kan worden ingevuld.
We moeten een opwaartse dynamiek creëren met mensen die vandaag al actief zijn op onze arbeidsmarkt om zo de instroom voor anderen makkelijker te maken.
"Stijgende productiviteit is geen synoniem voor harder werken"
Agoria formuleert ook nog een belangrijke vierde uitdaging: "de toegevoegde waarde van ons werk verhogen" Dat kan door te werken met oog voor efficiëntie en resultaat. Maar ook met aandacht voor betekenisvol werk in veilige, comfortabele en motiverende omstandigheden.
"Stijgende productiviteit is geen synoniem voor harder werken. Je haalt vooral veel vrucht uit werk door juiste instrumenten en door de kennis om optimaal mee met de digitale evolutie te gaan.
Voortdurende nieuwsgierigheid en permanente vorming om technologie in je job goed te gebruiken, is tegelijk een voorwaarde en een garantie om die job comfortabeler te maken en efficiënter in te vullen. Start het nieuwe jaar met een opleiding", raadt Bart Steukers aan.
Siemens (Beersel), Alertis (Roeselare) en Barco (Kortrijk) hebben hier alvast op ingepikt. Vorig jaar gaf Agoria het startschot van het Be The Change charter dat bedrijven kunnen onderschrijven om hun personeelsbeleid aan te passen aan de uitdagingen van de arbeidsmarkt van morgen.
Om de ondernemingen te helpen dit traject aan te vatten, kunnen ze kiezen uit tien eenvoudige engagementen om zo hun toekomst vorm te geven. Vanaf vandaag mogen ze zich de allereerste 'Employer, ready for the future of work' noemen. Agoria gaat de komende weken en maanden nog meer mensen en bedrijven ondersteunen om de uitdagingen van de toekomst aan te kunnen.
Het programma DigiCoach wil bedrijven helpen bij hun digitalisering. Iedereen kan het DigiSkills Passport invullen om te weten op welke competenties je verder moet inzetten om succesvol te zijn of te blijven in een bepaalde rol in een digitaliserende arbeidsmarkt.
En de benchmarking Talentscans stimuleert bedrijven om de al dan niet verborgen talenten van mensen te ontdekken en deze talenten nog meer in te zetten op het werk.
220.000 extra jobs sinds lancering 'Be The Change' in 2018
In 2018 maakte Agoria samen met de werkgelegenheidsagentschappen VDAB, Forem en Actiris 'Be The Change', de eerste grondige studie die de evolutie van de arbeidsmarkt in ons land tot 2030 in kaart bracht.
Het politieke credo 'jobs, jobs, jobs' begon in die periode alsmaar luider te klinken. Meer dan tweehonderdtwintigduizend extra mensen gingen intussen aan de slag, de sterkste jobcreatie die we in ons land ooit over een periode van drie jaar hebben bereikt en 150.000 meer dan verwacht.
Dat cijfer bewijst volgens Agoria enerzijds dat onze economie, ook in een digitaliserende wereld, extra handen nodig heeft. En anderzijds toont het getal volgens Agoria aan dat 'Be The Change' ook een oproep is die gehoor vindt: meer en meer mensen spijkeren hun competenties bij en gaan aan de slag.
Aangewakkerd door het coronavirus dat aan onze gezondheid en economie heeft gevreten, dragen ook de nieuwe regeringen en parlementen de 'Be The Change' oproep uit en passen ze het beleid aan.
Corona kan ons immers honderdtienduizend banen kosten in 2020 en 2021 samen, waarna een gelijkaardige evolutie van de vraag naar extra werknemers volgt als in de voorbije periode, met een nog sneller stijgende vraag naar hoogopgeleiden.
In het federale regeerakkoord staat de expliciete doelstelling neergeschreven om tegen 2030 te evolueren naar een werkgelegenheidsgraad van tachtig procent. Van de mensen tussen 20 en 64, moet straks acht op de tien aan de slag zijn.
ie kunnen we volgens Bart Steukers dus enkel realiseren door een voortdurende verbetering van onze concurrentiepositie, goede opleidingen aan groepen die ondervertegenwoordigd zijn op onze arbeidsmarkt en permanente vorming voor iedereen zodat de stijgende vraag naar hoogopgeleiden sneller ingevuld geraakt.
VDAB, Forem en Actiris bouwen voort op 'Be The Change'
De Vlaamse, Waalse en Brusselse werkgelegenheidsagentschappen gaan alvast aan de slag met de bevindingen uit 'Be The Change'. VDAB-topman Wim Adriaens wil het vizier nu nog sterker richten op niet-actieven, ofwel mensen die niet werken maar ook niet werkzoekend zijn.
Hij vindt ook de opwaartse arbeidsmobiliteit waarbij we ook de competenties van werkenden versterken, essentieel.
Marie-Christine Van Bockstael, topvrouw van het Waalse Forem, onderlijnt de nood aan hechte en gestructureerde samenwerking met de sectoren en het kort op de bal spelen om alle professionals die uit de boot dreigen te vallen meteen bij de hand te nemen en inactiviteit te vermijden.
Voor Caroline Mancel, adjunct-directeur-generaal bij Actiris, zijn de twee prioriteiten tot slot een samenwerking met partnerorganisaties om doelgroepen nog beter te bereiken en een gestructureerde aanpak om de gevolgen van de coronacrisis aan te pakken.
Meer info over deze studie