Arbeidseconoom Stijn Baert gaf in zijn gekende stijl de aanzet om het debat over langdurig zieken te heropenen. We zitten in België inderdaad met een hoog aantal langdurig zieken.
Mensen worden vandaag de dag nog steeds gedefinieerd door het werk dat ze verrichten. Daarom heeft een gebrek aan perspectief om terug aan de slag te gaan een serieuze impact op iemand zijn welzijn.
Het is niet meer dan logisch dan dat we mensen op een gezonde wijze terug naar werk begeleiden.
Bijna met een half miljoen zijn de langdurig zieken ondertussen in België. Het aantal langdurig zieken stijgt naargelang de leeftijdscategorie. Hoe ouder je wordt, hoe meer kans je hebt om langdurig ziek te vallen. Dit heet het vergrijzingseffect.
Een aantal maatregelen van de regering-Michel - zoals de afbouw van het brugpensioen, de landingsbanen en de verhoging van de pensioenleeftijd - versterken het vergrijzingseffect nog meer.
Zowel in Nederland als in België staan uitval door psychische klachten stip op één, gevolgd door ziekte van het bewegingsstelsel. Denk maar aan de boekhouder die door de hoeveelheid aan opdrachten in een burn-out geraakt of de verpleegster die een patiënt teveel getild heeft. Door te werken aan werkbaar werk kunnen veel van deze problemen verholpen worden.
Om dit probleem in de kiem te smoren, bracht voormalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block de re-integratiewetgeving tot leven. Het principe van de wetgeving was om een vlotte transitie van een arbeidsongeschiktheidsuitkering naar een job te waarborgen.
Iedereen in het werkveld was enthousiast over de principes, later bleek het echter om een goedkoop ontslagmechanisme te gaan om langdurig zieken van de payroll te zuiveren. Twee op drie re-integratietrajecten eindigt in een ontslag 'medische overmacht'.
Hierdoor is de werkgever geen ontslagpremie verschuldigd en krijgt de werknemer toegang tot het werkloosheidsstelsel. Probleem opgelost, in ieder geval voor de werkgever. Want voor de werkzoekende volgt meestal een traject van langdurige werkloosheid zonder gepaste ondersteuning.
Dat Maggie De Block vandaag beweert dat er genoeg recepten zijn, maar een deel daarvan er niet doorgekomen is door syndicaal weerwerk, is helemaal verbijsterend.
Het re-integratiebeleid is onvolledig, waar een aantal fundamentele principes onvoldoende geïmplementeerd werden. De wetgeving bevat boetes voor de werkgever bij het niet naleven van de re-integratiemodaliteiten.
In praktijk zijn de boetes voor de werkgever te laag en worden ze nauwelijks toegepast. Er is onvoldoende communicatie tussen de adviserende geneesheer van de mutualiteiten, VDAB, en de Externe Diensten voor Preventie en Bescherming op het werk.
N-VA politica Valerie Van Peel stelt op de partijwebsite 'arbeidsintegratiejobs' voor. Bedoeling is dat langdurig zieken mét volledig behoud van hun uitkering het werk zouden kunnen hervatten.
Dit wil dus zeggen dat werknemers die uitgevallen zijn door moeilijke arbeidsomstandigheden gefinancierd door de sociale zekerheid terug aan de slag kunnen gaan. Dit principe druist volledig in tegen het responsabiliserings-principe, voornamelijk de werkgever wordt hier volledig gevrijwaard. De vervuiler betaalt, geldt ook voor de arbeidsmarkt.
De uitvoering van de re-integratiewetgeving die momenteel op tafel ligt sputtert en er zijn duidelijk een aantal weeffouten. Hoog tijd voor een deftige evaluatie van het re-integratiebeleid.
De verschillende diensten vinden elkaar onvoldoende en de responsabilisering weegt niet even hard door voor elke betrokken partijen. Maar het sluitstuk 'werkbaar werk' blijft vandaag de dag een dode letter. Wil de regering echt iets doen aan het hoge aantal langdurig zieken, maak dan echt werk van werkbaar werk.