Onze gemeente telt 68 kapelletjes opgericht uit devotie voor Christus, Maria of een heilige. Vaak staan ze langs de openbare weg, maar sommigen vind je ook midden in het veld, het bos of op een privédomein of erf.
In de maand mei gaat een team vrijwilligers op pad om al deze historische bouwseltjes te toetsen aan een aantal vooraf bepaalde criteria. Aan de hand van de resultaten bepaalt de dienst erfgoed hoe belangrijk een kapelletje is voor de lokale erfgoedgemeenschap. Wordt vervolgd.
De dienst erfgoed merkt dat veel kapelletjes in onze gemeente verdwijnen. Hierdoor komt een belangrijk deel van ons religieus en volkskundig erfgoed in het gedrang.
Hoog tijd dus om in te grijpen en een stand van zaken op te maken. In mei, Mariamaand, brengt een team vrijwilligers de kapelletjes in kaart om ze later in vooraf bepaalde categorieën onder te brengen.
Doel van het in kaart brengen?
· Categorieën bepalen hoe belangrijk een kapelletje is voor de lokale erfgoedgemeenschap. Bijvoorbeeld: unieke kapellen of kapellen als laatste in hun soort.
· Eenmaal we weten in welke categorie de kapellen zitten, kunnen we op gemeentelijk niveau een beter beleid voeren en een door middel van gemotiveerde selectie eventueel overgaan tot beschermingsmaatregelen.
· Naast de beschermingsfactor kan de dienst ruimtelijke ordening de resultaten ook gebruiken om beter advies te geven in geval van vergunning van woningen met kapellen.
Naar waarde schatten
Elke kapel wordt getoetst aan volgende criteria die voortkomen uit het decreet onroerend erfgoed van de Vlaamse overheid en zo naar waarde geschat:
· Archeologische waarde: Als bijvoorbeeld enkel de fundamenten nog behouden zijn of de kapel is gebouwd op een plaats waar eerst een veel oudere kapel stond.
· Architecturale waarde: In welke stijl is de kapel opgetrokken? Komt deze stijl veel voor of gaat het om een vrij uniek exemplaar?
· Artistieke waarde: Heeft de kapel een handgemaakt houten beeld? Zijn er muurschilderingen of andere ornamenten aanwezig?
· Sociale, culturele of volkskundige waarde: Is er devotie rond de kapel? Neemt de kapel een bijzondere plaats in binnen de lokale gemeenschap?
· Esthetische waarde: Heeft de kapel een bepaalde zintuiglijke schoonheid?
· Historische waarde: Hangt er een bepaald verhaal vast aan de kapel? Bijvoorbeeld, aan de kapel in Gompel (Kapellekensdreef) werden tijdens de Tweede Wereldoorlog brieven gelegd om boodschappen door te geven.
· Ruimtelijk structureel: Is de kapel een uniek baken in het landschap? Springt het eruit?
Zelf je steentje bijdragen?
Heb je tips of bijzondere verhalen over een kapel? Laat het ons zeker weten. Dit kan via mail naar archief@gemeentemol.be of bel 014 33 09 70. Zo kan ook jij helpen bij het in kaart brengen van de erfgoedwaarde van onze kapelletjes.
Benieuwd welke resultaten dit oplevert? Eenmaal alle kapelletjes in kaart gebracht zijn en ondergebracht in categorieën, communiceren we hier zeker opnieuw over.
Meer info: dienst erfgoed, 014 33 09 70, archief@gemeentemol.be