Het lokaal bestuur Olen heeft een negatief advies gegeven voor de plannen van de Vlaamse overheid om tussen de Antwerpse haven en het Ruhrgebied een ondergrondse leidingstraat aan te leggen.
'De drie vooropgestelde trajecten hebben elk een impact op het ruimtegebruik in Olen', zeg burgemeester Seppe Bouquillon (CD&V).
'Bovendien zijn er nog te veel onduidelijkheden om zomaar in te stemmen met de plannen van de Vlaamse overheid.
De Vlaamse Regering keurde op 18 december 2020 de startnota goed voor de opmaak van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) Leidingstraat Antwerpen-Ruhr.
Het lokaal bestuur bekeek de plannen. Het erkent dat de aanleg van een leidingstraat op lange termijn een economische en duurzame meerwaarde kan hebben.
De huidige startnota heeft echter een te grote impact op private eigendommen (onteigeningen), natuur en open ruimte. Verschillende economische, ecologische en sociaal-maatschappelijke gevolgen zijn onvoldoende onderzocht.
Op basis van het huidige dossier kan het college geen positief beleidsadvies geven over de trajecten die voorliggen.
Impact op het landschap en erfgoed
De impact van de leidingstraat op het landschap wordt in de startnota sterk onderschat. De komst van het noordelijk tracé zou betekenen dat het openruimtegebied Meren deels wordt aangetast.
Het gekende coulissenlandschap - een landschap dat wordt gekenmerkt door heggen, houtwallen en kleine bosjes - op de grens met Olen en Geel moet wijken.
Het zuidelijke en gecombineerde tracé brengt gevolgen met zich mee voor onder meer het openlandbouwgebied Hezewijk.
Verder doorkruist het geplande lokale projecten zoals het park ter hoogte van Ven en de toekomstige 'Groene Centrum-Gordel' die extra groenbuffers voorziet tussen de snelweg, industrie en de woonkern van Olen-Centrum.
Het uitvoeren van de geplande werken zou betekenen dat in Olen ongeveer 6,75 ha bos (ongeveer 1.406 lopende meter over een breedte van 48 meter) permanent verloren gaat. Het Olense schepencollege vraagt daarom een bijkomend onderzoek en inventarisatie op perceelsniveau.
Impact op de natuur en de biodiversiteit
De komst van de leidingstraat treft heel wat groen, waaronder ook het domeinbos Teunenberg.
Door de aanleg van de leidingstraat wijzigt de vegetatie. Dit heeft een aanzienlijke impact op de natuurwaarden en biodiversiteit. In de startnota wordt onvoldoende onderzocht wat de impact is van de leidingstraat op de lokale biodiversiteit. De gevoerde studie is te algemeen.
Geen duidelijke risicoanalyse
Incidenten zoals lekken hebben een aanzienlijke impact op zowel natuur, landbouw als mens.
Een goede risicoanalyse is noodzakelijk om te weten welke aanlegwijze en wijze van lekdetectie voorzien of opgelegd zal worden. Het schepencollege vraagt om dit te concretiseren.
Impact op de landbouw
De tracés doorkruisen het agrarisch gebied ten noorden van de autosnelweg en dat langs de gemeentegrens met Geel-Larum. De komst van de leidingstraat betekent dat er niet langer gebouwd mag worden op de getroffen landbouwgronden.
Bovendien brengt de leidingstraat ook beperkingen in teeltkeuze en bewerkingstechnieken met zich mee waardoor landbouwers mogelijk minder opbrengsten zullen hebben.
Het Olens schepencollege wenst duidelijke afspraken om nadelige effecten op bestaande landbouwinfrastructuur en -activiteiten te vermijden. Ook vraagt het de Vlaamse overheid om concrete maatregelen te treffen tegen opbrengstenverlies.
Impact op private eigendommen en woonkwaliteit
Het tracé zuid treft het woongebied langs Ven en Schommenstraat. Verschillende woningen worden er mogelijk onteigend.
Bovendien heeft de komst van de leidingstraat ook een grote impact op het de woonkwaliteit in de getroffen zones. De huidige robuuste groenstructuur neemt er vandaag het zicht op de autostrade weg en beperkt er de geluidsoverlast.
De toegelaten nieuwe vegetatie op de leidingstraat kan echter nooit de rol van visuele buffer opnemen. Het college wenst prioriteit te geven aan het woongenot.
Beter onderzoek naar alternatieven
Verder is het lokaal bestuur van mening dat men zoveel mogelijk de bestaande infrastructuur moet volgen, ook als dit resulteert in een meerkost. Open ruimtes zijn immers schaars.
Het schepencollege vraagt om de koppelingsmogelijkheden van de leidingstraat, bijvoorbeeld aan infrastructuur van het Albertkanaal, diepgaander te onderzoeken.
Geringe betrokkenheid van lokaal bestuur
Het bestuur betreurt dat het in deze eerste fase van het onderzoek niet betrokken is.
Gemeenten zijn immers lokaal bevoegd voor ruimtelijke planning en hebben een grote expertise en ruime kennis in huis over de plaatselijke toestand. Het lokaal bestuur wenst daarom actief betrokken te worden bij de verdere opmaak en goedkeuring van het GRUP Leidingstraat.