Een nieuwe onderzoeksmethode voorspelt veel nauwkeuriger hoe een kankerpatiënt reageert op een behandeling met immuuntherapie en wat zijn overlevingskans is.
Dokter Roberto Salgado van Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) en Gasthuiszusters Antwerpen (GZA Ziekenhuizen) werkte mee een methode uit die snel het aantal T-cellen (afweercellen, ook wel TILs genoemd: Tumor Infiltrerende Lymfocyten ) in een kankergezwel kan schatten.
De aanwezigheid van T-cellen helpt om de reactie van een patiënt op immuuntherapie te voorspellen. Deze studie is een belangrijke basis om kankertherapieën gerichter en efficiënter te maken.
Ze werd gepubliceerd in het nieuwste nummer van het wetenschappelijk toptijdschrift Nature.
Nauwkeurigere testresultaten
De nieuwe methode maakt het mogelijk om het aantal immuuncellen in te schatten op basis van uitsluitend DNA sequencing. Dit is een techniek om de DNA-code te lezen.
Doordat DNA heel robuust is, levert de methode stabiele resultaten op. De huidige methoden gebruiken minder stabiele eiwitten en RNA. Hierdoor kunnen de testresultaten verschillen.
Terugkijken in de tijd
Dankzij DNA sequencing kunnen onderzoekers reconstrueren hoe een tumor zich heeft ontwikkeld. Ze kunnen bijvoorbeeld zien hoe de T-cellen (afweercellen) worden samengesteld of veranderd zijn, en hoe ze zich ontwikkelen om indringers te herkennen en aan te vallen.
Aan de hand van een specifieke indicator konden de wetenschappers het aantal T-cellen in de tumor nauwkeurig bepalen. Dat laat toe de overlevingskans bij en het effect van een behandeling met immuuntherapie te voorspellen.
Meer afweercellen wakker maken
Een van de revolutionaire types immuuntherapie die de voorbije jaren zijn opgekomen, zijn checkpointremmers (CPI's). Checkpoints zijn eiwitten die door T-cellen worden gemaakt. Ze zorgen ervoor dat immuunreacties tegen ons gezonde (dus niet-zieke) lichaam niet te sterk zijn. Daarbij verhinderen ze soms dat T-cellen de kankercellen doden.
Door de checkpoints te blokkeren met CPI's, kunnen de T-cellen wakker worden en zo de kankercellen beter doden. Hoe meer T-cellen er beschikbaar zijn voor de CPI's, hoe meer kankercellen er vernietigd kunnen worden. Daarom is de hoeveelheid aanwezige T-cellen een belangrijke voorspeller voor het succes van immunotherapie.
Dr. Roberto Salgado: "Dankzij DNA sequencing kunnen we het aantal T-cellen nauwkeurig bepalen. Dit aantal is een sterke voorspeller voor de respons van de patiënt op de behandeling.
Hoe meer T-cellen, hoe langer de patiënt leeft. Het proces dat we hebben ontwikkeld kan uitgevoerd worden zonder extra tijd of kosten. De techniek maakt bovendien ook ander onderzoek naar het immuunsysteem mogelijk, los van kanker."
Tot nu toe is de methode in onderzoek gebruikt. Om ze beschikbaar te maken voor patiënten is verdere ontwikkeling nodig.
Over DNA, sequencing en RNA DNA bevat al het erfelijk materiaal en komt voor in elke cel van het lichaam. Het bepaalt grotendeels wat er gebeurt in je lichaam. Sequencing is een techniek die de code van DNA kan lezen. Deze code is de volgorde van informatie op het DNA.
RNA is de schakel tussen DNA (informatie) en eiwit (uitvoerder van de instructies in het DNA). Door middel van RNA worden de juiste eiwitten in de juiste hoeveelheden op het juiste tijdstip aangemaakt. Hiermee worden de celprocessen aangestuurd.
Over dr. Salgado
Dr. Roberto Salgado is anatoom-patholoog bij ZNA en GZA Ziekenhuizen. Nature publiceerde al twee artikels waaraan hij meeschreef. In totaal zijn bijna 150 wetenschappelijke artikels van hem gepubliceerd.
Voor deze methode werkte hij samen met wetenschappers van het Francis Crick Institute in Londen en de UCL (University College London, Verenigd Koninkrijk). Voor meer informatie over de werking van immuuncellen in kanker : zie van de International Immuno-Oncology Biomarker Working Group. Dit is een wereldwijd consortium van meer dan 500 experten in 43 landen dat onderzoekt hoe we ons immuunsysteem het best kunnen inzetten om ons te beschermen tegen kanker, voornamelijk in borst- en longkanker. Dr. Salgado leidt dit consortium.
GZA Ziekenhuizen
GZA Ziekenhuizen omvat drie campussen: Sint-Augustinus in Wilrijk, Sint-Vincentius in Antwerpen en Sint-Jozef in Mortsel. Het ziekenhuis streeft ernaar om zowel op medisch als logistiek vlak haar diensten uit te rusten met vooruitstrevende technologie, met als bedoeling de zorgkwaliteit en de patiëntveiligheid te optimaliseren.
Voortdurend wordt het zorgaanbod aangepast aan nieuwe evoluties en behoeften van patiënten, zorgverstrekkers en overheid. GZA Ziekenhuizen telt zo'n 3 200 medewerkers en een 400-tal artsen. Elke dag vinden zo'n 1 150 patiënten de weg naar GZA Ziekenhuizen. Willy Ysewijn /bron GZA.