Het parlement heeft de federale begroting voor 2022 goedgekeurd. Het parlementaire debat dat daaraan voorafging, ging gisteren toepasselijk de langste nacht van het jaar in en duurde zo'n 21 uur.
De staatssecretaris voor Begroting, Eva De Bleeker, reageert tevreden maar waarschuwt ook dat de uitdagingen voor de toekomst niet min zijn.
Dynamisch begrotingsbeleid
'Met de goedkeuring van de begroting voert ons land, conform het regeerakkoord, een dynamisch begrotingsbeleid. Dat houdt in dat de regering een vaste inspanning van 0,2% van het BBP levert.
Het regeerakkoord voorzag ook de mogelijkheid om een variabele inspanning te leveren. Die zou vanaf 2022 0,2% bedragen maar dit % kan verhoogd of verlaagd worden, afhankelijk van de economische situatie.
De inspanning is variabel omdat de regering tijdens begrotingsbesprekingen kan beslissen een lagere of hogere inspanning te leveren. Voor 2022 werd een variabele inspanning van 0,3% geleverd.
Een deel van deze inspanning wordt besteed aan eenmalige uitgaven in 2022, conform de aanbeveling van het advies van de Hoge Raad van Financiën, met name om de schok van de energieprijzen op de factuur op te vangen en om investeringen in het kader van de herstart en het transitieplan te voorzien.'
Begroting 2022: inspanning van 2,4 miljard euro
'Om te vermijden dat de staatsschuld zou ontsporen, pleitte staatssecretaris De Bleeker tijdens de begrotingsgesprekken in oktober voor een zo hoog mogelijke variabele inspanning.
De groei van de economie gaf daarvoor het gepast kader. Het kernkabinet besliste om deze variabele inspanning effectief uit te voeren. Samen met de vaste inspanning van 0,2% komt dit neer op een budgettaire inspanning van maar liefst 2,4 miljard euro.'
Inkomsten: 'Geen nieuwe belastingen'
'Aan inkomstenzijde werden er geen belangrijke wijzigingen voorzien. De begroting 2022 omvat geen nieuwe belastingen, buiten diegene die vorige jaar reeds afgesproken waren in het regeerakkoord of deze die worden gebruikt om werken meer lonend te maken.
De belangrijkste bijdrage komt van de effectentaks die in 2021 werd ingevoerd en conform de beslissing in rekening werd gebracht en de accijnzen op tabak.
Daarnaast wordt onze fiscaliteit billijker en komt er btw op de verhuur van bemeubelde logies, wat zal zorgen voor een eerlijkere concurrentie met hotels en andere officiële logies.
De RSZ bijdragen van sportbeoefenaars zullen worden hervormd om het grote verschil met de reguliere RSZ-bijdragen weg te werken. Daarnaast wordt het wettelijk kader van de expats hervormd en meer in lijn gebracht met de ons omringende land en.'
Uitgaven: 'Slanker overheidsapparaat & efficiënte sociale zekerheid'
Aan de uitgavenzijde maakt de begroting 2022 verder werk van een slanker overheidsapparaat.
De verschillende overheidsdiensten en -instellingen zullen het opnieuw met 150 miljoen euro minder moeten doen (of een lineaire besparing van 1,11%). Een gelijkaardige inspanning zal worden gevraagd aan de instanties die een dotatie ontvangen en de ziekenfondsen.
Binnen de sociale zekerheid wordt het terugvorderen van onterecht verkregen (corona)steun verdergezet.
Er worden extra sociaal inspecteurs aangeworven om de inspectiediensten te versterken. In de plusplannen, een vermindering van de sociale werkgeversbijdragen op eerste aanwervingen, worden excessen teruggedrongen.'
Hervormingen
'Hervormingen zijn een belangrijk onderdeel van deze begroting. De regering wil, conform het regeerakkoord, meer mensen aan het werk krijgen. Dat vormt enerzijds een besparing op de uitkeringen en levert anderzijds meer belastings- en sociale zekerheidsinkomsten op.
Om dit tot een goed einde te brengen heeft de regering een forse hervorming van de arbeidsmarkt en een plan om langdurig zieken terug aan de slag te helpen, uitgetekend.
Arbeidsmarkthervorming:
o Advies aan sociale partners over e-commerce.
o Opleiding en begeleiding naar knelpuntberoepen, en beloning voor mensen die in knelpuntberoep stappen
o Stappen naar activering ontslagrecht, mensen impulsen geven om op de arbeidsmarkt te blijven
o Betere begeleiding naar andere werkgever
o Flexibele invulling werkweek voor betere work- lifebalance
o Recht op opleidingsdagen
o Vlotter weer aan het werk na ziekte
o Plan om langdurig zieken weer naar de arbeidsmarkt te begeleiden:
o Terug naar werk beleid
Daarnaast wordt werken meer lonend gemaakt door de uitbreiding van het systeem van de werkbonus en een verlaging van de bijzondere sociale bijdrage voor de sociale zekerheid.
Deze lastenverlaging wordt gecompenseerd door de invoering van een heffing op vliegtuigtickets op een korte afstand, een hervorming van de verminderingen van de bedrijfsvoorheffing en een verdere verhoging van de accijnzen op tabak.'
Energie
'Deze begroting van 2022 neemt maatregelen om de impact van de stijgende energieprijzen te verkleinen. De uitbreiding van het sociaal tarief naar de begunstigden van de verhoogde tegemoetkoming is verlengd met één kwartaal, waarna het systeem zal worden uitgefaseerd.
Daarnaast wordt aan de rechthebbenden van het sociaal tarief in 2021 een eenmalige korting van 80 euro op de factuur toegekend.
Bovendien hervormt de regering het federale aandeel op de factuur zodat het federale aandeel niet verder stijgt.
Buiten de begrotingsafspraken in energie zal ook het consumentenakkoord worden versterkt door ze in wetgeving om te zetten en zo de consument nog beter te beschermen.
De regering kwam ook tot een charter met de sector om soepelere betalingsfaciliteiten af te spreken en betere informatie rond de kosten en verbruik van energie aan de consument te verschaffen.'
Investeringen
'In het kader van de herstart en transitie van onze economie maakt de begroting in 2022 een bijkomende investeringsenveloppe van 1 miljard over de komende 3 jaar vrij zodat kan worden ingezet op onder meer het vrachtvervoer per trein, het immobiliënpark van de overheid en de verdere digitalisering.'
Aangroei federale staatsschuld afgeremd
'Volgens staatssecretaris De Bleeker is het belangrijkste resultaat van deze begrotingsronde dat de aangroei van het federale deel van de staatsschuld is afgeremd. Door de coronacrisis en het structureel tekort dat reeds voor corona bestond dreigde deze namelijk te gaan ontsporen.
Even zag het er naar uit dat de federale staatsschuld een hoogte zou bereiken van 120% van het BBP.
In het algemeen wordt aangenomen dat vanaf dat niveau de houdbaarheid van de schuld in het gedrang zou kunnen komen in crisissituaties. Dat gevaar wordt door deze begrotingsronde mee afgewend.'
Toekomst
Volgens De Bleeker komt het erop aan dit ritme vast te houden en de inspanning de komende jaren op te schalen. De uitdagingen voor de toekomst zijn namelijk niet min.
Het algemeen begrotingsherstel staat daarbij centraal, maar specifiek baren de mogelijke opflakkeringen van coronavarianten en de kost van de vergrijzing zorgen.
Dat laatste komt nu snel tot uiting in de stijging van de sociale uitkeringen. Ook de hoge inflatie moet in de gaten worden gehouden. De Bleeker waarschuwde eerder al meermaals voor het gevaar dat ook de rente op de staatsschuld hierdoor op termijn zal stijgen.
Het opschalen van de budgettaire inspanningen zal de komende jaren dan ook niet minder dan een noodzaak worden, willen we de Belgische overheidsfinanciën gezonder en weerbaar te maken, in het bijzonder voor mogelijke renteschokken en toekomstige crisissen.
Staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker: "De inspanningen die vandaag zijn goedgekeurd, vormen een compromis tussen de budgettaire uitdagingen en een aantal bijzondere noden in de maatschappij.
De hervormingen, in het bijzonder die van de arbeidsmarkt, terug naar werk beleid voor langdurig zieken en de fiscaliteit, zijn noodzakelijk om meer mensen aan het werk te krijgen en onze economie verder te laten bloeien.
Nu de begroting goedgekeurd is, reken ik op mijn collega's om ze waar te maken. Daarnaast is het belangrijk dat we onze inspanningen de komende jaren nog opschalen, want de uitdagingen voor de toekomst van onze overheidsfinanciën zijn enorm.
Alleen door te blijven inzetten op budgettaire inspanningen, zorgen we ervoor dat ons land terug financieel op de rails raakt. We moeten als overheid dat engagement opnemen naar onze toekomstige generaties, en daarbij reken ik ook op de regio's." Foto EDB/N/rr.