Dankzij aardwarmte kunnen 116 Geelse gezinnen duurzaam verwarmen zonder aardgas. De toekomstige woonbuurt Laar in Geel is de eerste buurt in de Kempen die volledig gebruik zal maken van warmte en koude uit de bodem voor verwarming en koeling.
Buurtontwikkelaar Matexi realiseert er de komende jaren 55 woningen en 61 appartementen aangesloten op een warmtenet. Schepen Bart Julliams is blij met deze primeur en gaf op 16 juni het startschot voor de boringen in de bodem.
Een warmtenet bevindt zich onder de grond en haalt warmte en koude uit de bodem, geothermie genoemd. De warmte en koude worden ondergronds naar de huizen en appartementen verdeeld.
Groene energie aan lage kostprijs
"In de nieuwe buurt Laar zal geen enkele woning meer aangesloten worden op aardgas", licht Development Manager Tim Peeters van Matexi toe. "De capaciteit van de buurt is groot genoeg om een eigen warmtenet aan te leggen. Zo kunnen we de 116 gezinnen, die hier op termijn zullen wonen, een energie-efficiënte oplossing aanbieden aan een lage kostprijs."
Alle woningen krijgen koude en warmte aangeleverd waarmee ze in de zomer hun woning kunnen koelen, in de winter verwarmen en sanitair water kunnen opwarmen. De woningen stoten daarbij jaarlijks tot 70% minder CO2 uit, en als de elektriciteit voor de warmtepompen hernieuwbaar wordt opgewekt zijn ze zelfs CO2 neutraal.
Met de realisatie van duurzame woonbuurten zoals in Geel komt Matexi tegemoet aan zowel het klimaat- als energieprobleem, zonder dat gezinnen moeten inboeten aan comfort.
Unieke, duurzame mijlpaal
Grotere kantoorgebouwen, ziekenhuizen of industriële gebouwen maken al langer gebruik van geothermie en opslag van koude en warmte in de bodem. Desondanks is de technologie nog niet wijdverspreid in de woningbouw.
Een remmende factor was het prijskaartje en het ontbreken van regelgeving. Hieraan kwam de Vlaamse Regering tegemoet via een duidelijker regelgevend kader in 2019 en steunmaatregelen voor groene warmte.
Zo wordt een warmtenet ook haalbaar voor residentiële woonbuurten, wat toch uniek is. Bart Julliams: "In Geel komt het eerste warmtenet dat op schaal van een buurt wordt toegepast in de Kempen. Geel heeft een duidelijk energie- en klimaatactieplan en onderzoekt al langer de toepassing van warmtenetten op haar grondgebied.
Met projecten als deze tonen we hoe we de uitdagingen van de toekomst kunnen aangaan met technieken die hun sterkte al bewezen hebben maar vaak omwille van het prijskaartje geen ingang vonden.
Het woonproject in Laar wordt gebouwd binnen bestaand stadsweefsel en combineert buurtverbindende oplossingen, zoals een park en buurtlokaal, met duurzaamheidsoplossingen zoals zuinig ruimtegebruik, groendaken, wadi's, aandacht voor biodiversiteit,....
Het past helemaal binnen ons beleidsplan voor de vormgeving van toekomstige buurten in onze stad. We hopen dat projecten als deze een voorbeeld kunnen zijn voor anderen."
Hernieuwbare energie stimuleren
Enerzijds dwingen dure energieprijzen gezinnen om goed na te denken over de isolatie van hun woning en het energieverbruik voor verwarming en koeling. Anderzijds dwingt de klimaatverandering iedereen om onze impact op het klimaat te beperken. Zo wil de Vlaamse Overheid via de Green Deal tegen 2030 de CO2 uitstoot met meer dan 40% terugdringen door het gebruik van fossiele brandstoffen te ontmoedigen.
Momenteel zijn woningen verantwoordelijk voor 24% van de lokale CO2 uitstoot in Geel. Een huishouden in Geel stoot jaarlijks gemiddeld 3 ton CO2 uit door energieverbruik in de woning voor verwarming, sanitair water en elektriciteit. Met de realisatie van de duurzame woonbuurt Laar toont Matexi dat dit in de toekomst ook CO2 neutraal kan.
"De goedkoopste en eenvoudigste oplossing op bouwtechnisch vlak is nog altijd een CV ketel op aardgas, maar zo blijven we afhankelijk van fossiele brandstoffen. Daarom kiezen wij toekomstgericht voor een duurzame oplossing in een regio waar de grondsamenstelling zeer geschikt is voor geothermie.
De gasaansluiting maakt hier plaats voor een koud- en warmwateraansluiting. De kost die een bewoner hier maandelijks zal betalen voor warmte is stabiel en lager dan bij een gasaansluiting. Zo wint elke bewoner 3 keer: hij krijgt een hogere comfortwaarde omdat hij ook kan koelen, betaalt minder per maand en levert een positieve bijdrage aan het klimaat door een lagere uitstoot," stelt Tim Peeters van Matexi.
Innovatieve technologie van de 5e generatie
In Geel komt een warmtenet 'van de 5e generatie'. Anders dan warmtenetten van de 4e generatie (die voornamelijk restwarmte of dieptegeothermie gebruiken, waarbij water op hogere temperatuur via geïsoleerde buizen vervoerd wordt), werkt een warmtenet van de 5e generatie met lagere temperaturen, stabiele bronnen, beperkte transportverliezen en netten die koppelbaar zijn in de toekomst.
"Met de geothermische techniek 'koude-warmteopslag' kunnen we op lokale schaal koude en warmte voor langere tijd stockeren in de bodem", vertelt Tim Peeters.
"Op een diepte van slechts 90 meter halen we koude of warmte uit de bodem. We zijn blij dat we als grootste buurtontwikkelaar van België, samen met onze partners, onze expertise hiervoor kunnen inzetten. Tegen eind 2023 zal het warmtenet operationeel zijn, dan verwelkomen we de eerste bewoners."