Het samenwerkingsverband Neteland werkt op veel domeinen samen. Eén van de eerste thema's betrof mobiliteit omdat verkeer ook niet stopt aan de grenzen.
De vijf gemeenten herbergen erg veel scholen.
'Vanuit het scholenplatform Neteland en de zonale mobiliteitsraad werd het voorbije jaar gewerkt aan een visie op al die verkeersveilige schoolomgevingen. De vijf gemeenten van Neteland hebben een actieplan klaar voor de start van het nieuwe schooljaar', zegt Marianne Verhaert, burgemeester Grobbendonk en voorzitter zonale mobiliteitsraad.
'Dat plan van aanpak kwam tot stand als een gemeenschappelijke actie van de vijf gemeenten (Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Olen en Vorselaar), de 34 scholen uit het scholenplatform Neteland en de zonale mobiliteitsraad die al sinds 2018 alle verkeers- en mobiliteitspartners uit de regio verzamelt.
De voorbije jaren werd al samengewerkt op vlak van sensibilisering (dode hoek; applausdag voor fietsers, agent voor één dag), voetgangers- en fietsexamens, actieweken samen met de gelijknamige politiezone Neteland, enz.
Lid van Octopus / Voetgangersbeweging
Alle gemeenten zijn ook lid van Octopus / Voetgangersbeweging. Zij sprongen mee op de kar en maakten een uitgebreide studie om te komen tot meer uniforme schoolomgevingen in de hele regio.
Het betreft een brede totaalaanpak gebaseerd op het octopusplan waarbij de doelstelling is om tot standaard typologieën te komen voor alle omgevingen rondom de scholen (afhankelijk van waar ze gelegen zijn) en waarin een herkenbaarheid/leesbaarheid toch centraal staat.
De meeste inwoners kennen Octopus van de kleurrijke palen en bordjes. Het enkel en alleen plaatsen van dergelijke palen of bordjes is echter te beperkt. Octopus staat voor een brede aanpak waarbij ruimte voor voetganger en fietser boven de doorstroming van het verkeer gaat (het zogenaamde STOP-principe dat alle gemeenten mee hebben verankerd in hun mobiliteitsplan).
De rol van publieke ruimte rond een school is meer dan enkel verkeersveiligheid in de vorm van bijvoorbeeld een zebrapad of een fietspad. Vraagstukken in verband met een goede inrichting van de gehele schoolomgeving zijn zeer complex en verdienen een bredere aanpak.
Studies wijzen uit dat kinderen te weinig bewegen, minder sociale contacten leggen, nadelen ondervinden van slechte luchtkwaliteit, lawaai- en geurhinder. Een aandachtige inrichting van de publieke ruimte met oog voor de behoeften van deze kinderen biedt aan veel van deze problemen een oplossing.
Een schoolomgeving is een centrale plek in het dagelijkse leven van kinderen, ouders, grootouders en buurtbewoners. Daarom is dit een voorbeeldfunctie voor de inrichting van de openbare ruimte. Op deze manier zal een schoolomgeving meer aantrekkelijk zijn voor o.a. de buurt en omwonenden.
Een hedendaagse schoolomgeving of 'Schoolomgeving 2.0', besteedt aandacht aan:
- Ontmoeting (tussen leerlingen, schoolteam, buurtbewoners, (groot)ouders, ...) - Beweging (voetgangers en fietsers) - Groen (in functie van klimaat, uitstraling en ontmoeting) - Mobiliteit (veilige plaats voor alle weggebruikers, aanduiding schoolzone)
In deze 'gelaagde' schoolomgeving is het aangenaam vertoeven voor zowel voetganger als fietser, de buurt en directe omgeving. Het draagt tevens bij aan de maatschappelijke vraagstukken op vlak van klimaat, gezondheid, duurzame mobiliteit, sociale gelijkheid, ...
De gemeenten hebben nu een vaste typologie afgesproken die de komende jaren bij een heraanleg of aanpassing in elke schoolomgeving zal worden toegepast.
Het STOP principe speelt een cruciale rol: eerst stappers, dan trappers, daarna openbaar vervoer en als laatste het privé vervoer, bij het aanduiden en inrichten van een schoolrand en in het verdere verloop de schoolzone.
Ook de verschillende elementen van Schoolomgeving 2.0 zijnde beweging, groen, ontmoeting en mobiliteit zijn van groot belang.
In de typologie wordt gewerkt met aanduidingen langs de weg (Octopuspaal), zone 30-borden links en rechts van de straat en ook Octopus-aanduidingen met SCHOOL-logo en gekleurde vlakken op de weg zelf.
Het doel van de aanduiding van een schoolrand blijft steeds de start van een schoolomgeving kenbaar maken. Verschillende factoren moeten verkeersremmend werken zodat het autoverkeer vertraagt.
Voetgangersvoorzieningen worden geoptimaliseerd waarbij zichtbaarheid moet verhogen: bijvoorbeeld door gevleugelde zebrapaden, voetpaduitstulping aan zebrapaden (zodat de zichtbaarheid van voetgangers op het aankomende verkeer vergroot), mogelijk bomenrij, zitmeubilair en beplanting.
Voorbeeld van opstelling in Vorselaar
Neteland gaat echter nog verder en wil ook op andere domeinen nog samenwerken aan veilige schoolomgevingen. Dat actieplan bevat vijf aandachtspunten:
- De actie "terug naar school met plaatsing van grote borden aan de ingang van alle gemeenten en acties samen met alle ploegen, wijkposten en het verkeersteam van politiezone Neteland - Fiets-/schoolstraten in de schoolomgevingen (om zwakke weggebruikers voorrang te geven) - De intenties om de zone 30 rondom schoolomgeving groter maken in toekomst (cf. de zogenaamde "coalitie 30")
- Werfverkeer weren in schoolomgeving (veel gemeenten ondertekenden al het charter "werfverkeer" waarbij het verboden is om scholen te passeren bij start en einde schooljaar) - Uniforme aanduidingen van schoolomgevingen (samen met Octopus): de eerste gemeenten brachten de voorbije dagen ondertussen al de eerste opstellingen aan in de buurt van de scholen.
Bij de start van het nieuwe schooljaar (1 september) zullen twee weken lang deelaspecten van dat actieplan aandacht krijgen.
Via sociale media en scholen zullen campagnebeelden verspreid worden en ook de politie zal een extra oogje in het zeil houden.'