Terwijl de Belgische voetbalhelden het internationaal zo goed doen, lijkt het voor een Belgische scheidsrechter niet meer zo evident om deel te nemen aan een groot voetbalevenement. Nochtans heeft België een traditie in het afleveren van internationaal gelauwerde scheidsrechters. Denk maar aan Alexis Ponnet, Guy Goethals of Frank De Bleeckere. Die was in 2010 tijdens het WK in Zuid-Afrika de laatste Belg op een groot toernooi.

“Alle hoop was daarna gericht op Serge Gumienny. Hij haalde een topniveau, maar is net niet kunnen doorbreken”, aldus scheidsrechtersbaas Johan Verbist. Samen met het Referee Office van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) hoopte hij in 2020 opnieuw een Belgisch ref naar een groot toernooi te loodsen. “Die ambitie moeten we bijstellen. Voor dat EK beginnen ze nu al te kijken naar de scheidsrechters en België heeft nog steeds geen ref in de Elitegroep. Enkel als je daarin zit, kom je in aanmerking voor de grote toernooien of de Champions League.”

De Europese voetbalbond UEFA deelt de scheidsrechters op basis van hun prestaties op in vier categorieën. In groep 1 zit Sébastien Delferière, in groep 2 bevinden Bart Vertenten, Alexandre Boucaut en Jonathan Lardot zich. In de laatste categorie werden Nicolas Laforge, Erik Lambrechts en Lawrence Visser ondergebracht. Enkel deze zeven Belgische refs kregen een FIFA-badge, maar geen enkele behoort tot de Elitegroep. Vorige maand kregen de Belgen goed noch slecht nieuws van het UEFA Referee Office: niemand stijgt of daalt naar een andere categorie.

“Je moet ook wat geluk hebben”

“Hoe dat komt? Alles hangt af van de prestaties die geleverd worden. Maar hoe hoger je geraakt, hoe smaller de top wordt. Als je dan een mindere prestatie levert, kan het snel gedaan zijn”, legt Verbist uit. “Elke scheidsrechter wordt beoordeeld door een Referee Observer van de UEFA. Die geeft punten voor de Europese prestaties. En het is op basis van die rapporten dat de UEFA bepaalt of iemand klaar is voor een categorie hoger al dan niet.”

Meermaals werd het gebrek aan een Belgische afgevaardigde in de aanduidingscommissie van de UEFA aangehaald als een deel van het probleem. “Maar de refs in die elitecategorie blijven wel uitstekende scheidsrechters”, nuanceert Verbist, zelf actief in de eerste klasse tussen 1986 en 2016. “Het kan misschien wel helpen om daar een Belgische vertegenwoordiger te hebben. Maar het eerste criterium blijft de prestaties in Europa. Als die niet goed zijn, maak je geen kans.”

“Ik kan er de vinger niet opleggen wat onze scheidsrechters tekortkomen”, aldus de scheidsrechtersbaas. “De Europese prestaties zijn ook heel goed. Dat maak ik op uit de UEFA-rapporten die ik toegestuurd krijg. Maar je moet ook wat geluk hebben. Je moet in een moeilijk wedstrijd de sleutelmomenten juist beoordelen. Met een prestatie die uit de pan swingt, val je op. En dat moet je een aantal Europese wedstrijden op rij kunnen doen. Alleen zo geraak je een stapje hoger.”

Verbist noemt het voorbeeld van Bart Vertenten, die ambieerde de oversteek naar groep 1 te maken maar daar niet in slaagde. “Bart werkte een goed Europees seizoen af. In de wedstrijd van Zenit in de Europa League haalde hij echt een topniveau. Zijn andere wedstrijden waren ook goed, maar net niet zoals in Zenit. Zo’n reeksen kan hij in België wel neerzetten, maar dat moet hij ook Europees doen. Het probleem is dat je daar minder kansen krijgt en meer concurrentie hebt. Hetzelfde geldt voor Jonathan Lardot. Die fluit straks het EK U19 en kan mits een goed toernooi weer een sprong maken.”

“Nu al kijken naar het WK 2022”

De scheidsrechtersbaas vindt dat onze refs wel het gevraagde niveau halen, maar blijft realistisch. “We moeten nu al kijken naar het WK 2022. Het wordt wel tijd voor Vertenten en Lardot. Die moeten nog twee categorieën stijgen. En ook voor Delferière wordt komend seizoen ontzettend belangrijk. Voor de huidige generatie begint de tijd inderdaad te dringen.”

Het goede nieuws: de komende jaren komen er een aantal plaatsen vrij in de Elitegroep. “Er zijn er een aantal in die elitegroep die een bepaalde leeftijd hebben bereikt. Dus ik denk wel dat er plaatsen zijn, maar het moet nu gaan gebeuren. Als je er nu niet bij bent, wordt het weer jaren wachten en dan wordt het heel moeilijk. Voor Delferière moet het heel snel gebeuren. Vertenten en Lardot hebben nog één seizoen, maar ook echt niet meer”, weet de scheidsrechtersbaas.

“Het is de eerste keer dat we drie scheidsrechters gehad hebben in de groepsfase van de Europa League. Het is al lang geleden dat we op dat niveau nog zoveel vertegenwoordigers hadden. Ze worden dus wel opgevolgd en er wordt gekeken naar wat ze doen”, sloot Verbist af met een positieve noot.

Ook geen Champions League-wedstrijden

De Belgische scheidsrechters zijn er niet in geslaagd de overstap te maken naar een hogere UEFA-categorie. Daardoor komt er ook nog steeds geen Belgische ref in aanmerking voor Champions League-wedstrijden.

De aanduidingscommissie van de Europese voetbalbond (UEFA) evalueert de Europese prestaties van de refs in juni en in december. Op basis van de rapporten van de Referee Observers wordt dan beslist of een scheidsrechter in aanmerking komt om een categorie te stijgen. Indien nodig kan een ref ook gedegradeerd worden. Voor de zeven Belgische internationals bleef het na het seizoen 2017-2018 status quo.

De UEFA deelt de scheidsrechters op basis van hun prestaties op in vier categorieën. In groep 1 zit Sébastien Delferière, in groep 2 bevinden Bart Vertenten, Alexandre Boucaut en Jonathan Lardot zich. In de laatste categorie werden Nicolas Laforge, Lawrence Visser en Erik Lambrechts ondergebracht. Enkel deze zeven Belgische refs kregen een FIFA-badge, maar geen enkele behoort tot de Elitegroep. Daarin zitten de scheidsrechters die in aanmerking komen voor de Champions League, het WK of het EK.