Op zondag 26 augustus is het in de provincie Antwerpen Molendag, dé feestdag van de molens en molenaars. In meer dan 20 Antwerpse molens vertellen de molenaars hoe hun molen werkt. De wieken draaien, het graan wordt gemalen en op veel plaatsen is er ook een extra aanbod.
Erfgoeddienst k.ERF zet tijdens de Molendag de monumentale molens uit hun regio in de kijker.
De provincie Antwerpen telt vandaag nog meer dan 30 maalvaardige molens. Ooit waren dat er veel meer. De molens die vandaag nog draaien, worden gekoesterd en ondersteund door de vrijwilligers van Levende Molens vzw. Dat doen ze onder andere door ieder jaar een Molendag te organiseren.
"Tijdens de Molendag laten we de molen draaien en geeft de molenaar toelichting," vertelt een molenaar van Levende Molens. "Iedere molen is anders. In onze provincie heb je langs de waterlopen zoals de Nethe prachtige watermolens. In het noorden vind je veel bovenkruiers en in het zuiden standaardmolens, dat zijn allebei windmolens.
We hebben zelfs een rosmolen, die niet door wind of water wordt aangedreven maar door een paard. Die vind je in Lille. In sommige molens wordt graan gemalen, in andere is het eindproduct olie. Op de Molendag kun je de verschillende molentypes leren kennen!"
Alle info over de molendag vind je op www.levendemolens.be Meer weten over de geschiedenis van de molens: www.molenechos.org
Molens in de kijker In de k.ERF-regio, de regio rond Geel en Mol, delen ze de fierheid van Levende Molens. Met trots zet de erfgoeddienst k.ERF dan ook de Zuid-Kempense molens die aan de Molendag deelnemen in de kijker.
1. Geel – Molen van 't Veld (windmolen) Bijzonder: onder de molen is er een café en vind je info over deze molen die al sinds 1796 het landschap op Ten Aard siert. Naast de molen vind je het Bakkerijmuseum dat recent opnieuw werd geopend door molenaar Leo Struyven. Op deze site kun je dus het ganse proces van graan tot brood ontdekken! Adres: Worfthoeven 5, Zeggendijk, Geel
2. Geel – Molen van Larum Bijzonder: de molen is een beschermd monument maar ook de mechanische maaldeij in de nabijdheid werd als monument geklasseerd. Adres: Velveken 5, Geel
3. Balen – Hoolstmolen (watermolen) Bijzonder: een oliemolen uit de 13de eeuw. In 1984 kwam niemand minder dan Koning Boudewijn de vrijwilligers van deze molen een hart onder de riem steken. adres: Hoolstmolenstraat, Balen (op de grens met Olmen)
4. Balen – Straalmolen (watermolen) Bijzonder: De Straalmolen is nog één van de weinige Vlaamse molens met een commerciële werking. Molenaar Jef Druyts heeft aan de molen een winkel waar gemalen graan en andere molenproducten gekocht kunnen worden. Adres: Watermolenweg 2, Olmen | www.straalmolen.be
5. Retie – De Heerser (windmolen) Bijzonder: Deze molen die uit 1794 dateert, stond eigenlijk in Arendonk. In 1934 verhuisde hij naar Retie. Het was toen de laatste van 6 molens in Retie en kreeg de naam 'Nieuwe Molen'. Vandaag is 'de Heerser', zoals de molen sinds 1982 heet, de enige overgebleven windmolen in Retie. Adres: Kronkelstraat, Retie
6. Retie – De Watermolen Bijzonder: al in de 12de eeuw is er sprake van deze watermolen aan de Witte Nete, mogelijk is hij zelfs nog ouder. De watermolen is een ideale plaats om de vallei van de Witte Nete te ontdekken en proeven. Natuurpunt stippelde er een natuur-historische wandeling uit. Voor kinderen is er het Hekselienpad. Drinken en eten kan in de horeca aan de watermolen. Adres: Watermolen, Retie
7. Meerhout – Haenvense Molen Zittaart (windmolen) Bijzonder: De molen van Zittaart werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Belgische troepen opgeblazen. De toenmalige molenaar liet de windmolen van Haenven in Laakdal overkomen. Vandaar de naam 'Haenvense' molen. In Meerhout hebben ze nog een tweede windmolen, de Prinskensmolen, maar die wordt momenteel gerestaureerd. Adres: Lindestraat 55, Meerhout
8. Mol – Molen van Ezaart (windmolen) Bijzonder: In 2018 startte de bouw van een bakhuis naast de molen. Op 10 augustus 2018 komt in dit bakhuis een bakoven, volledige gebouwd met oude ambachtstechnieken. Met dit bakhuis krijgt de Molensite een ontmoetingsplaats waar mensen samen kunnen bakken en eten. Adres: Keikenstraat, Mol.