In Hoboken, tussen de spoorweg, de Weerstandslaan en de Krugerstraat, ligt een gebied met wat huizen, bedrijven, verlaten industrie en verontreinigd, braakliggend terrein. Deze zone, genoemd naar de Lageweg die erdoor loopt, is niet het eigendom van de stad. Daarom startte de stad een samenwerking met perceeleigenaars, het Kenniscentrum Vlaamse Steden en de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). Doel is om van het terrein een mooi gebied te maken om te werken en te wonen.
De Lageweg ligt er al een tijdje verwaarloosd bij. Dat is jammer, want er zitten nog steeds bedrijven en er wonen ook mensen. In het midden ligt een mooie groene zone en er zijn scholen in het gebied. Er is hier ruimte voor extra werkgelegenheid te creëren. En ook het centrum van de stad is vlot bereikbaar.
Met het project Lageweg wordt het gebied weer tot leven gewekt. Het wordt weer aantrekkelijk voor nieuwe bedrijven, terwijl er ook genoeg groen is en een prettig buurtleven. En het project is niet alleen daarom interessant. Het is de eerste keer dat de stad op deze manier samenwerkt om een gebied te verbeteren waarvan ze zelf geen grondeigenaar is.
De stad is al langer bezig met de vraag: wat kunnen we doen om het gebied buiten de Singel goed te ontwikkelen? Hier is nog ruimte om te wonen in het groen en te werken bij de deur. Dat wordt in het stadscentrum steeds moeilijker. Het stadslaboratorium Labo XX onderzoekt de mogelijkheden voor stadsvernieuwing in de rand van de stad. Het project Lageweg past daar prima in en kon dienen als pilootproject.
In 2015 startte het traject met een verkennende fase samen met tien eigenaars van gronden op de site. De eigenaars bekeken hoe ze konden samenwerken over de perceelgrenzen heen. Ze zochten daarbij naar een werkwijze die voor de buurt voordelig zou zijn, en ook voor henzelf financieel interessant is. Iedereen mocht uitleggen wat voor hem of haar belangrijk was, ook de buurtbewoners. Het resultaat van deze fase was een engagementsverklaring, waarin alle afspraken werden vastgelegd.
Buurtbewoners geven hun visie op het binnengebied Lageweg
Download hier .
Begin 2017 tekenden een aantal perceeleigenaars een samenwerkingsovereenkomst. Daarmee nemen ze zich voor om een ‘grondenbank’ te creëren. Dat is een geheel van percelen die samen worden beheerd, ook al zijn er verschillende eigenaars. Eventueel kunnen de eigenaars binnen de samenwerkingsovereenkomst ook een ‘brownfieldconvenant’ aanvragen. Met zo’n convenant geven ze aan dat ze een braakliggend bedrijventerrein willen herontwikkelen. De Vlaamse Overheid geeft daarvoor subsidies.
In de volgende fase voor de Lageweg gaan alle belanghebbenden -- de eigenaars, het district Hoboken, de bedrijven en de bewoners -- samenzitten om een visie uit te tekenen. Ze gaan bekijken hoe deze regio interessant kan blijven voor de bedrijven die er al zijn, en nieuwe bedrijven kan aantrekken.
De Lageweg is het eerste project waarbij de stad niet zelf de eigenaar is van de grond waarover het gaat. De samenwerking met de perceeleigenaars is dus het hart van dit project.
De Vlaamse Overheid heeft haar eigen initiatieven om stadsvernieuwing te ondersteunen. Een ervan is het programma Pilootprojecten ‘Terug in omloop’, dat stadsvernieuwing koppelt aan economische veranderingen en duurzame ontwikkeling van vervuilde gebieden. De stad Antwerpen neemt hieraan deel. Dankzij dit programma krijgt de stad begeleiding van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM), Ruimte Vlaanderen, Team Vlaams Bouwmeester, het Vlaams Agentschap voor Innoveren en Ondernemen, en het Agentschap voor Binnenlands Bestuur, Stedenbeleid, Inburgering en Integratie.