In de wijken Mariaburg en Ekeren Donk in Ekeren wordt veel belang gehecht aan groen en erfgoed. Om deze twee belangrijke kenmerken van Mariaburg te bewaren en versterken, heeft de stad een plan opgemaakt dat een aantal richtlijnen juridisch verankert.
De laatste decennia ondergaat het historische karakter van de buurt rond Sint-Mariabrug veranderingen. Door verbouwingen en vermenging van bouwstijlen wordt het architecturaal samenhangende beeld op bepaalde plaatsen onderbroken. Door de bebouwingsdruk wordt het bovendien steeds moeilijker om het vele groen in stand te houden.
Om ervoor te zorgen dat de omgeving in en rond Sint-Mariaburg mooi groen en architecturaal kwalitatief blijft, heeft de stad een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) opgemaakt. De ambitie is om er het cultuurhistorisch erfgoed, de architectuurkenmerken en het groene karakter te bewaren.
Een ruimtelijk uitvoeringsplan (afgekort een RUP) is een juridisch afdwingbaar document dat in concrete richtlijnen zegt wat er wel en niet kan in een afgebakend gebied. Het bepaalt waar en hoe er in uw buurt in de toekomst gebouwd en verbouwd mag worden. Op welke plaatsen kunnen er bijvoorbeeld woningen, bedrijven, winkels, openbare ruimte of recreatie komen? Alle toekomstige ontwikkelingen worden aan dit plan getoetst.
De stad en het district Ekeren willen het bestaande groen zo veel mogelijk behouden, verbeteren en waar mogelijk uitbreiden. Dat laatste is vooral mogelijk in de grotere bouwblokken met ruime binnengebieden. Ook het water in de omgeving speelt een belangrijke rol. Het RUP wil de Donkse beek en de Kaartse beek opwaarderen en de ruimte bieden om het kleinschalig waternetwerk te verbeteren.
Respect voor de historische betekenis van de wijk vormt daarnaast een tweede basiselement van dit RUP. Er is zowel aandacht voor de waardevolle panden als voor het meer bescheiden lokale erfgoed. Tegelijk wordt rekening gehouden met de vraag naar vernieuwing van de wijk. Zoeken naar een evenwicht tussen enerzijds het behouden van de bepalende kenmerken en anderzijds de vraag naar vernieuwing is een blijvend aandachtspunt.
De zone van het RUP Mariaburg – of het plangebied – ligt in het district Ekeren. In het noorden wordt het studiegebied begrensd door de Kaartse beek, de grens met de gemeente Kapellen. In het oosten vormt de Kapelsesteenweg de grens van het gebied. Het noordelijk deel van het studiegebied behoort tot de wijk Sint-Mariaburg, het zuidelijke deel tot de wijk Donk.
De doelstellingen en richtlijnen van het RUP vallen samen te vatten in zes duidelijke richtlijnen, die we hier één voor één voor u uitleggen. Deze richtlijnen worden in het RUP vertaald in algemene voorschriften voor het hele plangebied en bijzondere voorschriften per specifieke zone van het RUP.
1. Cultuurhistorisch erfgoed en architectuur bewaren
De architectuur in de omgeving van Mariaburg is erg kenmerkend. Liefst 149 panden werden geïnventariseerd op de Vlaamse inventaris van bouwkundig erfgoed. Zeven ervan werden bovendien beschermd als monument. Voor deze panden gelden specifieke regels en normen. Het RUP heeft als doel om zowel de panden als de bijhorende tuinen te beschermen.
Naast de mooi bewaard gebleven panden zijn er ook verschillende vernieuwde woningen. Enerzijds zijn er beperkte verbouwingen die nauwelijks invloed hebben op de woning of op het straatbeeld. Anderzijds zijn er verbouwingen die drastischer zijn en wel invloed hebben op de omgeving. In nog andere gevallen worden bestaande panden gesloopt voor het oprichten van nieuwbouw. De doelstelling van het RUP is om garanties uit te werken zodat het historisch waardevolle en typische woonkarakter van de buurt beschermd wordt.
2. Groene karakter beschermen
Typerend en waardevol is ook het groene karakter van de wijken Sint-Mariaburg en Donk. Vele straten hebben een zeer groene uitstraling door de beplanting van bomen. Ook de meeste binnengebieden zijn groen.
Dit is een belangrijk element voor de ontwikkeling als woonwijk en recreatiegebied, maar door bebouwingsdruk staat het groengehalte onder druk. Het RUP omvat kwaliteitseisen om ervoor te zorgen dat de bouwmogelijkheden worden afgestemd op het behoud van dit groene karakter.
3. Nieuwe ontwikkelingen in binnengebieden sturen
Uit ontwerpend onderzoek blijkt dat drie inbreidingsgebieden binnen de zone van het RUP in aanmerking komen voor bijkomende ontwikkeling met woningbouw. Dit is bepaald op basis van hun grootte, vormverhouding en perceelsstructuur.
Het RUP formuleert de randvoorwaarden van mogelijke bebouwing, met het groene karakter als één van de basisvoorwaarden.
Het gaat om drie gebieden binnen de volgende straten:
Kapelsesteenweg – Marcel De Backerstraat – Isabellalei – Bist;
Kapelsesteenweg – Prinshoeveweg – Jozef Ickxstraat – Veltwijcklaan;
Prinshoeveweg – Kruidenlaan – Veltwijcklaan – Jozef Ickxstraat.
4. Verlinting Kapelsesteenweg tegengaan
Langs de Kapelsesteenweg ontwikkelden zich enkele duidelijke handelskernen aansluitend op de historische woonkernen. Deze gebieden zijn door de jaren heen aangegroeid en uitgebreid. Ook tussen de handelskernen vestigden zich intussen detailhandelaars en de laatste decennia ook enkele grootschalige handelszaken.
Het RUP heeft daarom tot doelstelling om de kleinhandelszaken en residentiële functies een duidelijke plaats te geven en de verlinting van de Kapelsesteenweg tegen te gaan.
5. Verblijfsrecreatie voor jeugdbeweging mogelijk maken
Tussen Hof De Bist en de woonwijk Mariaburg ligt een lokaal van de plaatselijke jeugdbeweging. Volgens het huidige gewestplan is dit zone voor dagrecreatie, wat overnachten niet mogelijk maakt. De doelstelling van het RUP is om verblijfsrecreatie wel mogelijk te maken ter hoogte van het lokaal van de jeugdbeweging.
De zone wordt bevestigd in zijn huidige bestemming, namelijk dagrecreatie, maar ter hoogte van het lokaal van de jeugdbeweging aan Hof De Bist wordt verblijfsrecreatie toegestaan.
6. Signaalgebied voor overstromingen opnemen
Het stukje KMO-zone gelegen aan de Maria- Theresialei is overstromingsgevoelig. Daarom werd dit gebied in 2014 door Vlaanderen geselecteerd als te onderzoeken ‘signaalgebied’. De Vlaamse overheid stelt dat het waterbergend vermogen van dit gebied behouden moet blijven.
In maart 2017 werd beslist dat dit perceel mee opgenomen moet worden in het gemeentelijk RUP Mariaburg als zone voor groen en waterbuffering. De bedoeling is dat het zo een groene buffer vormt voor eventuele overstromingen.
Meer juridische informatie over dit project vindt u op .