Hoge magistraat luidt alarmbel over afbetalingsplannen criminelen
Vandaag om 11:57 door pieter huyberechts - -
Themabeeld. Foto: ss
Goed nieuws: over 26.000 jaar is de geldboete en de verbeurdverklaring van een in 2016 veroordeelde drugsbaron integraal afbetaald. Absurdistan natuurlijk, nadat “de man van 6,4 miljoen euro” een deal kon maken met de FOD Financiën om maandelijks twintig euro af te betalen. “Het is in ons land doodsimpel om aan je opgelegde geldboete te ontsnappen”, zeggen speurders en magistraten.
Om dit verhaal te begrijpen moeten we terug naar een zaak uit 2016 voor het hof van beroep van Antwerpen. Advocaat-generaal Hildegard Penne zwaait er tijdens haar requisitoir met een stevig gerechtelijk dossier rond een drugsbende. Zware jongens, niet vies een partij cocaïne. Het hof veroordeelt de drugsbaron na pittige debatten tot een gevangenisstraf. Ook de geldboete en verbeurdverklaring van zijn (on)roerende goederen zijn navenant: 6,4 miljoen euro.
Volgens Penne – die niet wil uitweiden over het specifieke arrest – is het vervolgens de FOD Financiën, meer bepaald de Ontvanger van Penale Boeten, die verantwoordelijk is voor de afwikkeling van de afbetaling. In dit geval, bevestigen twee bronnen, slaagt de veroordeelde dealer in zijn opzet om zich onvermogend voor te doen. Ondanks de dure advocaat en dito wagen waarmee hij in Antwerpen opduikt.
Hij stelt zelf een afbetalingsplan voor a rato van twintig euro per maand. Het plan wordt zowaar goedgekeurd. Over 26.000 jaar zal hij de geschatte brutowinst van zijn drugsdealen terugbetaald hebben aan de schatkist. “Al is het belangrijk om aan te stippen dat zulke gigantische verbeurdverklaringen niet willen zeggen dat de veroordeelde dat bedrag ook effectief bezit”, zegt een magistraat met kennis van zaken. “Het gaat om theoretische brutowinsten, die zouden verdiend zijn met drugstrafiek. Vaak is de realiteit minder rooskleurig.”
De advocaat-generaal omschrijft de algemene invordering van geldstraffen en verbeurdverklaringen als “zeer dramatisch.” Ze becijferde dat er tussen januari en juni 2016 in 153 Antwerpse veroordelingen voor 17,2 miljoen euro aan geldboetes werd uitgesproken.” Daarvan werd tot nu toe hooguit 1,1 miljoen euro geïnd”, zegt ze. “Het probleem ligt bij de Ontvanger van Penale Boeten, dat zwaar onderbemand is en opmerkelijke keuzes maakt.”
Een gerechtelijke bron stelt dat het voor veroordeelde criminelen doodsimpel is: “Een belachelijke afbetaling verkrijgen waardoor er geen vervangende gevangenisstraf kan opgelegd worden en dan blijf je volledig buiten schot.” Een speurder zegt dat zelfs een simpele adreswijziging vaak al voldoende is om aan een deftig afbetalingsplan te ontsnappen. Of door naar het buitenland te verhuizen. “Vaak zit het drugsgeld verstopt in het buitenlands vastgoed. Dat opsporen en terugvorderen is een hele opgave”, klinkt het. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) voerde daarop het strafuitvoeringsonderzoek (SUO) in. Maar ook hier is er sprake van personeelstekorten, expertise en de goodwill van de FOD Financiën om echt achter het geld te gaan.
Beter in portemonnee
Vooral de ambtenaren daar zijn voor velen de gebeten hond, al stelt woordvoerder Francis Adyns van de FOD Financiën dat de situatie elk jaar verbetert. “Probleem blijft nu eenmaal dat criminelen hun bezittingen vaak op andermans naam zetten. En dan kan je nu eenmaal niets in beslag nemen.”
Voor advocaat-generaal Penne is het simpel: “Het innen van geldstraffen is voor de FOD geen prioriteit. Als Justitie in de portemonnee van criminelen wil zitten moet dat tijdens het onderzoek gebeuren, niet na de veroordeling.”