Kleine foto: specialisten uit Nederland zorgden ervoor dat elk luchtpijp de juiste toon gaf. Foto: Erik Vandewalle
Vandaag om 10:00 door Erik Vandewalle
In de Sint-Norbertuskerk op de Dageraadplaats in Antwerpen staat sinds kort een imposant barokorgel, uniek in Vlaanderen. Op zondag 21 oktober wordt het voor het gepresenteerd tijdens een groot feest dat kadert in het stadsfestival ‘Antwerpen Barok. Rubens inspireert’. Kalmthoutenaar Emmanuel Van Kerckhoven is de vaste organist van het nieuwe orgel.
Van Kerckhoven is de titulair organist van de Sint-Norbertuskerk. Samen met de vzw Barokorgel Sint-Norbertuskerk ijverde hij er lang voor om de kerk te verrijken met een barokorgel. Dat is nu gelukt.
“Vandaag staan in de kerk twee orgels”, zegt Van Kerckhoven. “Het oude Loret-Stevensorgel uit 1846 is het meest geschikt voor het spelen van muziek uit de 19de en 20ste eeuw. Het nieuwe exemplaar is het uitgelezen instrument voor het spelen van muziek uit de 17de en 18de eeuw. Het barokorgel biedt onbeperkte mogelijkheden tot concerteren en musiceren. Dat geldt zowel voor het vocale als voor het solowerk. Er kan samen gespeeld worden met een klein ensemble en met een groot orkest. Omdat het instrument beneden staat, is het heel geschikt voor concerto’s voor orgel en orkest. Het biedt ook de mogelijkheid om dit orgel te gebruiken als begeleidingsinstrument, bijvoorbeeld bij het uitvoeren van cantates, zoals dat in de tijd van Bach ook gebeurde.”
“Het nieuwe orgel in de Sint-Norbertuskerk is uniek in ons land”, zegt organist Emmanuel Van Kerckhoven. Foto: Erik VandewalleUit Rotterdam
“Twee jaar geleden hadden we de kans om een instrument uit Rotterdam te kopen dat als basis heeft gediend voor het huidige concept. Orgelmaker Reil uit het Nederlandse Heerde bouwde het met historische en hedendaagse technieken om tot een barokorgel in 18de-eeuwse stijl. Delen van het meubel werden opnieuw gebruikt en aangepast aan de hoge architectuur van de kerk. Een elektronisch gestuurde motor regelt de luchttoevoer naar de tweeduizend pijpen van het orgel”, zegt Van Kerckhoven.
Aansluitend bij de Noord-Duitse traditie werd er ook voor gekozen om het orgel te schilderen. Dat is niet gebruikelijk in Vlaanderen. De hoofdkleur is mahonierood, met accenten in Pruisisch blauw. In de kerk hangen eenentwintig schilderijen over het leven van de heilige Norbertus. De kleuren van het orgel passen daar bij.
“Om dit te realiseren deden we een beroep op Nederlandse topspecialisten”, aldus Van Kerckhoven. Gerard de Jongh van hofleverancier Schildersbedrijf De Jongh: “Dit moet ongeveer het 130ste orgel zijn dat we een fraai uiterlijk geven. Maar we beperken ons niet tot orgels. We zijn nu ook aan het werk in het Nederlandse koninklijke paleis Huis ten Bosch. Dit is echt specialistenwerk en daarom leiden we onze mensen zelf op in het bedrijf.”
Muziek in de Wijk
Het nieuwe orgel moet mogelijkheden bieden om nieuwe creatieve ideeën te ontwikkelen in combinatie met andere kunstdisciplines. Buurtbewoner Pieterjan Braet denkt er al over na om het orgel volgend jaar op het programma van Muziek in de Wijk te zetten.
Wat alvast op het programma van het barokfeest van 21 oktober staat, is een Bachcantatedienst om 11u, een presentatieconcert om 14u, een kinderworkshop en orgeldemonstratie om 15u. De middag wordt afgesloten met een programma met orgel en tango om 17u. Het officiële inspeelconcert volgt later in 2019, wanneer het orgel helemaal klaar is.
Met de medewerking van