België heeft de Nederlandse overheid in snelheid kunnen nemen om een beloftevolle nieuwe technologie in de nucleaire geneeskunde in ons land te ontwikkelen. Dat staat vrijdag in De Tijd. Het IRE, het Nationaal Instituut voor Radio-Elementen in Fleurus, bereikte een akkoord met het Nederlandse technologiebedrijf ASML om een nieuwe methode te ontwikkelen voor de productie van radio-isotopen. Dat zijn de nucleaire elementen die worden gebruikt voor onder meer de behandeling en de opsporing van kanker.
België is vandaag al dominant in de productie van die isotopen - ons land neemt liefst een kwart van de wereldproductie voor zijn rekening. Maar bij dat proces wordt ook kernafval geproduceerd. De nieuwe methode die ASML ontwikkelde, kan dat vermijden.
Hoewel ook de Nederlanders beseften wat voor een potentieel de nieuwe technologie heeft, was Den Haag niet bereid verder onderzoek te subsidiëren. België is dat wel: het IRE krijgt van de overheid 52 miljoen euro voor de laatste rechte lijn in de studies. Tegelijk investeert het instituut 250 miljoen in deeltjesversnellers voor nieuwe productie.
Op het terrein van het instituut wordt een fabriek gebouwd waar naar verwachting in 2023 kan worden begonnen met een proefproductie. Mogelijk kan er in 2024 dan echt geleverd gaan worden.
Het gaat om een ontdekking die ASML een paar jaar terug "per ongeluk" deed. Onderzoekers van het bedrijf kwamen er in hun zoektocht naar een toekomstige lichtbron voor machines achter dat een bepaalde elektronenbundel mogelijk ook kan worden gebruikt om het isotoop molybdeen-99 te maken. Die radioactieve stof wordt in ziekenhuizen gebruikt bij de diagnose van ernstige ziektes, zoals kanker, via scans.
In de medische wereld werd enthousiast gereageerd en de vinding kreeg van de Nederlandse overheid zelfs de status van Nationaal Icoon. "We hebben in Nederland alle mogelijke trajecten bewandeld, maar konden geen investering krijgen", vertelde ASML vrijdag ook aan het Financieele Dagblad. Volgens de krant investeert IRE zelf nog meer dan 100 miljoen euro in de bouw van twee productielijnen op basis van de door ASML'ers ontwikkelde technologie.
Molybdeen-99 wordt momenteel alleen in nucleaire reactors geproduceerd, die verouderd zijn en veel aandacht en onderhoud nodig hebben. Daardoor zijn medische isotopen niet altijd meteen beschikbaar voor artsen en patiënten. In België gebeurt de productie momenteel bij het IRE en ook in Mol bij het Studiecentrum voor Kernenergie. (Belga)