De voorbije lange droge maanden hebben het waterpeil van de Rijn op sommige plaatsen teruggebracht tot historisch lage niveaus. In de haven van Keulen zijn honderden containers opgestapeld in afwachting van verscheping naar Antwerpen of Rotterdam.
'Sinds vorige week komen er bij ons geen boten meer tot Keulen, ze houden halt in Duisburg', zegt Oliver Grossmann, directeur van transportbedrijf CTS. De weinige boten die wel nog varen moeten hun lading drastisch verminderen om te vermijden dat ze zouden vastlopen. Het spoorverkeer vanuit Keulen kan het wegvallen van het scheepvaartverkeer niet opvangen. Daarvoor is volgens het transportbedrijf de infrastructuur ontoereikend en zijn er onvoldoende treinbestuurders.
Aan de ingang van de haven van Duisburg wordt aangegeven dat het waterpeil er 1,55 meter is. 'Het gaat om het laagste niveau dat hier ooit gemeten werd', zegt Jan Böhme, hydroloog bij het Duitse agentschap voor de waterweg. In Keulen is het vorige record van 81 centimeter diepte uit 2003 vrijdag ruimschoots verbroken en ligt het nu op 77 centimeter. 'Sinds juli ligt het waterpeil op veel stukken van de Rijn fors lager dan normaal in dit seizoen', zegt Böhme. In oktober situeert het peil zich normaal gezien tussen 3 en 4 meter. Volgens het Duitse ministerie van Landbouw hebben deze zomer de temperaturen van meer dan 30 graden Celsius en de zeer beperkte regenval gezorgd voor de meest abnormale situatie sinds het begin van de metingen in Duitsland in 1881. Een situatie die volgens de autoriteiten compatibel is met bepaalde verwachte effecten van de klimaatverandering, ook al is er geen bewezen verband.
In Duitsland is het fenomeen overigens niet enkel beperkt tot de Rijn, maar is het scheepvaartverkeer ook ernstig verstoor op de Elbe, de rivier die Hamburg bedient, de grootste zeehaven van het land. 'De fase van droogte is uitzonderlijk lang', aldus Böhme, volgens wie de verwachte regenval voor de tweede helft van de laatste week van oktober in het westen van Duitsland de trend niet zal keren. 'Opdat de waterstanden (van de Rijn) op duurzame wijze weer stijgen, is er een langdurige, intensieve en zeer gespreide regen nodig, met name in het zuiden van Duitsland, waar de belangrijkste zijrivieren zijn.'