Na de indiening en goedkeuring van het beheerplan als langetermijnvisie voor de gebouwen en het park van Hof Ter Linden, dienden de eigenaars – de gemeente Edegem, Kempens Landschap en het Agentschap voor Natuur en Bos – afgelopen dinsdag bij de Vlaamse overheid een premiedossier in voor de restauratie van het classicistische kasteel . Hiermee zetten ze een belangrijke stap in de opwaardering van Hof Ter Linden.

Wat vooraf ging

De geschiedenis van Hof Ter Linden kan worden ingedeeld in drie belangrijke fasen. Het domein ontstond in de 13de eeuw. Een omwalde en versterkte hoeve domineerde toen het goed. In de 16de of 17de eeuw werd het gebouw vervangen door een zogenaamd hof van plaisance in renaissancestijl. Tenslotte werd in een derde fase in tweede helft van de 18de eeuw het kasteeldomein heraangelegd met een classicistisch kasteel, bijgebouwen en een park. Tot vandaag  is het domein grotendeels in die staat bewaard gebleven.

In 2012 kochten de gemeente, Kempens Landschap en het Agentschap voor Natuur en Bos het domein uit privéhanden om er een grotendeels toegankelijk park van te maken waar zoveel mogelijk bezoekers van kunnen genieten. In enkele jaren tijd gebeurden al diverse grote investeringen: de toegankelijkheid van het beschermde binnenplein werd aangepakt, de vijverbalustrade en de trap werden aangepakt, de monumentale poort werd gerenoveerd en er kwamen nieuwe trage wegen door het domein. Beide koetshuizen werden volledig gerestaureerd en kregen een nieuwe functie in samenwerking met private partners. In januari 2019 start de aanleg van het vlonderpad, die de westelijke trage weg afmaakt.

Kempens Landschap en de provincie Antwerpen hebben de afgelopen jaren hard gewerkt aan de opmaak van een geïntegreerd erfgoed- en natuurbeheerplan dat de visie en werken voor de komende 24 jaar voor het parkdomein en de gebouwen vastlegt. Eén van de grote werken die in dat dossier staan omschreven is de restauratie van het belangrijkste gebouw op de site: het kasteel.

”Vorige week kregen de partners de melding dat het beheerplan is goedgekeurd door de Vlaamse diensten. Dit was  nodig om aanspraak te kunnen maken op de subsidies voor de restauratie van het kasteel”, vertelt burgemeester Koen Metsu.

Totaaldossier

“We vragen een premie voor de restauratie van zowel de buitenzijde als de binnenkant van het gebouw. Hiermee maken we het kasteel klaar voor de toekomstige uitbating”, vertelt schepen voor parken Goedele Van der Spiegel. “Bij de renovatie zal onder andere aandacht besteed worden aan de toegankelijkheid voor minder mobiele bezoekers. Het gelijkvloers van het kasteel wordt bereikbaar gemaakt door een soort van platformlift en er wordt sanitair voor andersvaliden voorzien. De toiletten voor validen komen in de kelderruimte, waardoor we deze ruimte waterdicht moeten maken.”

“In ieder geval is het de bedoeling om tijdens de restauratie het gebouw ook te optimaliseren voor de toekomstige gebruikers”, gaat burgemeester Koen Metsu verder. “Een bed & breakfast of een businessclub behoren tot de mogelijkheden. House de Neuf, de uitbater die er momenteel al evenementen, bijeenkomsten en huwelijksfeesten organiseert, kan ook in 2019 nog in het kasteel blijven. Het is nog afwachten wanneer de premie zal toegekend worden, maar we verwachten dat er voor 2020 geen grootschalige werken aan het kasteel kunnen beginnen.”

Schade vermijden

“De staat van het kasteel, zeker de buitenschil, gaat zodanig achteruit dat een restauratie niet veel langer kan uitgesteld worden”, licht gedeputeerde Kathleen Helsen, covoorzitter van Kempens Landschap, toe. “Er zijn wat stabiliteitsproblemen die tot schade aan de waardevolle interieurs van het kasteel kunnen leiden. Ook sijpelt er water binnen via het dak. Die mankementen worden best zo snel mogelijk aangepakt.”

“Daarnaast willen we bij de restauratie bekijken hoe we een dergelijk oud gebouw vol erfgoedwaarde toch op de best mogelijke manier energiezuiniger kunnen maken”, vult gedeputeerde Jan De Haes, covoorzitter van Kempens Landschap aan. “Er komt daarom een speciaal (verdund) dubbel glas in de ramen. Via specifieke leien en panelen op de onzichtbare delen van het dak zullen we de zonne-energie benutten om water op te warmen.”

Prijskaartje

Het kasteel beschikt over een waardevol interieur. De gelijkvloerse verdieping is uitgevoerd in Lodewijk XVI-stijl. De ronde zaal, met haar indrukwekkende parketvloer en de typische classicistische versieringen, is een pareltje. Maar ook elders in het kasteel zijn er prachtige vloeren en heel wat muren met waardevolle marmerimitaties terug te vinden. Dit zijn zeer specifieke elementen die met de grootste zorg en precisie gerestaureerd zullen worden.

“Vanwege de hoge erfgoedwaarde van het gebouw en het zeer waardevolle interieur, is het kostenplaatje van de totale restauratie niet gering. De raming bedraagt 4.121.030 euro. Daarvan komt zo’n 3,6 miljoen in aanmerking voor een subsidie van 80%”, stelt gedeputeerde Jan De Haes.

“Wanneer we die gevraagde 2.890.000 euro premie zullen verkrijgen, is nog niet duidelijk. Maar het staat nu al vast dat het resultaat verbluffend zal zijn”, sluitgedeputeerde Kathleen Helsen daar nog op aan..