Op 25 april laten MOS en GoodPlanet de scholen voor de derde keer kennismaken met buiten lesgeven. Zij roepen alle leerkrachten uit het basis- en secundair onderwijs op om die dag met de leerlingen 'buiten te vliegen' en les te geven in de openlucht. 326 scholen registreerden zich en maakten zo kans op een gastles door actrice Veerle Malschaert of door Dina Tersago.
Naar aanleiding van de buitenlesdag 2019 ontvingen alle scholen van MOS de publicatie Klassen zonder muren, een praktijkboek over buitenles. In die brochure vertellen leerkrachten over hun ervaringen met outdoor education.
Wat zijn de voordelen, hoe begin je eraan, wat zijn de drempels en hoe overwin je ze? Ook wetenschappers komen aan het woord over de troeven van buiten lesgeven. Buitenles biedt namelijk veel kansen tot onderzoekend, zintuiglijk en ervaringsgericht leren.
GoodPlanet ondersteunt scholen om kinderen (opnieuw) in contact te brengen met de natuur. Kinderen trekken het bos in, en de moestuin, via educatieve campagnes in het basisonderwijs. Leerkrachten ontdekken op de website 'De boom in' uitgewerkte natuurbelevingsactiviteiten om te leren van én in het bos.
Meer en meer buitenklassen
Heel wat scholen beschikken ook over een buitenklasterrein. Zo'n openluchtklas kan allerlei vormen aannemen op school: van bankjes of boomstammen, tot een buitenklasterrein met krijtborden, een afdak, een podium, kasten of bolderkarren met didactisch materiaal.
Een echt succesverhaal wordt het als leerlingen betrokken worden bij het ontwerp, de aanleg en het onderhoud. MOS ondersteunt scholen bij het uitwerken van een visie en bij het creëren van een draagvlak bij leerlingen, leerkrachten en ouders. MOS 'duurzame scholen, straffe scholen' is een samenwerking van het Vlaams Departement Omgeving met de vijf Vlaamse provincies en de VGC.
Voordelen buitenlessen
Buiten lesgeven heeft leerlingen en leerkrachten heel wat voordelen te bieden. Vooral op socio-emotioneel vlak zijn de effecten merkbaar. Leerlingen tonen meer enthousiasme, hebben meer zelfvertrouwen, ervaren minder stress en slapen beter. Interactie met andere leerlingen verloopt spontaner en het probleemoplossend vermogen neemt toe.
Ook op lichamelijk vlak zijn er voordelen: leerlingen bewegen meer, zijn fitter en kunnen hun energie kwijt. Kinderen zijn niet gemaakt om een hele dag op een stoel te zitten. Zelfs op de ogen heeft buitenles een gunstig effect: uit onderzoek blijkt dat bijziendheid vermindert als kinderen niet de hele dag op een bord of in een boek turen.
Op cognitief gebied merken onderzoekers dat de impact van een les opmerkelijk toeneemt als leerkrachten ervaringsgerichte lessen geven. Als de aanwezige natuur in het leerproces wordt gebruikt en niet enkel als decoratie dient, gaan leerlingen bewuster om met hun omgeving.
Ze nemen meer verantwoordelijkheid op voor de natuur en maken spontaan duurzamere keuzes. Bovendien werken de hersenhelften beter samen: lezen, schrijven en redeneren lukt vaak beter.
Buitenlessen hoeven overigens helemaal niet gereserveerd te worden voor natuurwetenschappen of wereldoriëntatie. Ook andere vakken, zoals taal, wiskunde, LO, tekenlessen en drama lenen zich er perfect toe. Op vinden leerkrachten inspiratie om met de leerlingen naar buiten te trekken.