Wanneer openen en sluiten de stembureaus?

De stembureaus voor stemmen op papier zijn open van 8 uur tot 14 uur, voor digitaal stemmen: van 8 uur tot 16 uur. In de provincie Antwerpen wordt enkel nog op papier gestemd in Nijlen, Lier, Berlaar en Heist-op-den-Berg.

Wat moet u meenemen naar het stembureau?

Neem altijd uw identiteitskaart en uw oproepingsbrief mee.

Hoe stemt u elektronisch?

Als u zich aanmeldt In het stembureau krijgt u een chipkaart van de voorzitter. Die steekt u in de kaartlezer van de stemcomputer. U kiest eerst voor het Europese Parement, vervolgens voor de Kamer van volksvertegenwoordigers en ten slotte voor het Vlaamse parlement.

U krijgt telkens op het scherm het volgnummer en het letterwoord van de lijsten. Met uw vinger selecteert u de lijst van uw keuze, of stemt u blanco. Als u een lijst heeft geselecteerd, krijgt u alle kandidaten op die lijst te zien. U kan hier voor een of meerdere kandidaten kiezen, of een lijststem uitbrengen. Vervolgens moet u uw stem bevestigen. Zolang u niet bevestigd heeft, kan u uw stem nog aanpassen.

Als u voor alle verkiezingen uw stem heeft uitgebracht en bevestigd, drukt de computer een papieren bewijsstuk af. Daarop kan u uw stem controleren. Vervolgens geeft u de chipkaart terug aan de voorzitter en scant u de barcode van uw stembiljet. Het papieren bewijsstuk steekt u in de urne.

Is elektronisch stemmen wel veilig?

Alle elektronische stemmachines produceren voortaan een papieren bewijsstuk. Daarmee kan de kiezer nagaan of zijn keuze correct geregistreerd is. De kiezer moet dat bewijsstuk in een urne steken, zodat bij problemen die stemmen nog herteld kunnen worden.

Wat is het verschil tussen een lijst- of kopstem?

Bij een lijst- of kopstem, kleurt u het bolletje bovenaan de lijst. Hiermee geeft u aan akkoord te gaan met de bestaande volgorde van de kandidaten. Daarbij geeft u meer gewicht aan de kandidaten bovenaan de lijst.

U heeft ook de keuze om bepaalde kandidaten een voorkeurstem of naamstem te geven. Een naamstem geeft een voordeel aan die kandidaat ten opzichte van zijn of haar partijgenoten. Let wel: een voorkeurstem op meerdere kandidaten telt nog steeds als één stem voor die partij. U kunt zowel effectieven als plaatsvervangers een voorkeurstem geven. Maar let op: de plaatsvervangers komen enkel in het parlement terecht wanneer zij een effectieve kandidaat vervangen die niet gaat zetelen of die tijdens de legislatuur het parlement verlaat.

Kan u voor meerdere politici stemmen?

U kan binnen één lijst zoveel bolletjes kleuren als u zelf wil. Indien u dat wil, kan u zelfs alle kandidaten op een lijst een voorkeurstem geven.

Dat is niet hetzelfde als een lijststem: de lijststemmen worden toegewezen aan de kandidaten bovenaan de lijst. U bevoordeelt daarmee dus de eerste kandidaat of kandidaten op de lijst. Als u elke kandidaat een voorkeurstem geeft, geeft u elke kandidaat hetzelfde voordeel.

Wanneer is uw stem ongeldig?

Stemmen voor politici van verschillende partijen is verboden. Als u dat doet, is uw stem ongeldig.

Ongeldig stemmen is alleen nog mogelijk wanneer uw gemeente met papieren stembiljetten werkt. Elektronische toestellen laten geen ongeldige stemmingen toe, maar wel blanco stemmen. Daarvoor is er een aparte sectie op het scherm.

Uw stem zal ook niet meetellen als u een ander papier hebt gebruikt om te stemmen, als u geen vakje hebt ingekleurd op uw papieren, als u de vorm of de grootte van de stempapieren hebt veranderd, Als u iets in het stempapier hebt gestopt, bijvoorbeeld een stukje papier of een voorwerp, als u iets op het stempapier hebt geschreven of buiten de vakjes heeft gekleurd.

Hoe brengt u een volmachtstem uit?

Eens u door een attest via een volmacht mag stemmen, hoort u een volmachtformulier in te vullen ( ). Dit formulier geeft u mee aan de persoon die je tot volmachtkrijger hebt benoemd. Hij of zij neemt ook het attest van uw afwezigheid en zowel uw als zijn eigen oproepingsbrief mee. Uw identiteitskaart mag u thuis laten.

Wat als u niet gaat stemmen?

Wie op 26 mei niet gaat stemmen, riskeert een boete van 40 tot 80 euro. De federale overheidsdienst Justitie geeft wel toe dat veel van die berispingen niet tot bij de burger geraken. Afwezige bijzitters of stemmentellers worden daarentegen wel nauwgezet opgevolgd, en krijgen ook hogere boetes bij afwezigheid.

Als u een geldige reden heeft om weg te blijven, kunt u een boete vermijden door iemand een volmacht te geven.

Wat zijn geldige redenen om niet te gaan stemmen?

Alle Belgen die ten laatste op 1 maart 2019 de Belgische nationaliteit verkregen, en ten laatste op de dag van de verkiezingen 18 jaar werden, zijn wettelijk verplicht om te gaan stemmen. Mits een geldig excuus, gecombineerd met een attest, kan u wel bij volmacht uw stem uitbrengen.

De volgende redenen geven u het recht om zelf niet te gaan stemmen (en dus een volmachtstem uit te brengen): een doktersattest, een attest van uw werkgever of van de uitoefening van uw beroep (voor zelfstandigen, schippers, marktkramers of kermisreiziger), een attest van de religieuze overheid, een attest van de instelling waar u studeert en een attest van tijdelijk verblijf in het buitenland.

Meer over