Dit zijn de moderne opvolgers van de schuttersgilden die in het middeleeuwse Antwerpen instonden voor de ordehandhaving van de stad. Later werd het lidmaatschap van deze gilden vooral een kwestie van sociaal prestige. In de Franse tijd, eind 18de eeuw, werden ze ontbonden. Een deel van hun erfgoed bevindt zich nog altijd bij de moderne opvolgers.

De rijke collecties van de gilden tellen porselein, bekers, schilderijen, zilveren breuken, exclusieve vaandels, wapens (pieken, bogen, hellebaarden) en replica’s van kleren. Er is ook papieren erfgoed zoals affiches en foto’s van evenementen.

Sommige van deze moderne houden tot op de dag van vandaag schietwedstrijden. Ze organiseren nog andere activiteiten zoals jaarlijkse optochten. Dit zijn de gilden in het huidige Antwerpen, op chronologische volgorde van hun heroprichting: Koninklijke Kruisbooggilde Ambiorix in Merksem (1845), Kolveniersgilde (ca. 1850), Koninklijke Kruisbooggilde Marnix in Deurne (1873), Den Crans van Aloude Schuttersgilden van Antwerpen (1972), Ridderlijke Sint-Jorisgilde van Ekeren (geen datum bekend).