De kathedraal is het hoogste kerkgebouw van de lage landen. En Antwerpen heeft nog van die bouwwerken in huis die uitblinken door een opmerkelijk wist-je-dat-je. Wist u bijvoorbeeld dat ons stadhuis het enige Europese raadhuis is dat nooit een andere functie had? Het feit dat er 450 jaar lang burgemeesters in huisden, leverde ons stadhuis zelfs een plek op de Unesco-werelderfgoedlijst op.
En wist u dat een groot deel van de versieringen op de gevel van de Sint-Carolus Borromeuskerk van Rubens zijn hand zijn? De kerk maakte trouwens van bij het begin indruk: toen de jezuïeten ze tussen 1615 en 1621 lieten bouwen, spraken ze van het achtste wereldwonder. Echt verwonderlijk is het feit dat het oorspronkelijke mechanisme boven het hoofdaltaar, waarmee schilderijen verwisseld kunnen worden, nog altijd werkt. Het levert nog steeds een indrukwekkend schouwspel op.
Het Steen is dan weer het oudste gebouw van Antwerpen. Het werd tussen 1200 en 1225 gebouwd. Toen werd het nog de Antwerpse Burcht genoemd, en was er onder meer een rechtbank en een kerk in ondergebracht. In 1303 gebruikten de Antwerpenaars het gebouw als gevangenis, tot het in 1823 een tehuis voor invalide soldaten werd. Toen men in 1880 de Schelde verbreedde en de kaden recht trok, brak men een deel van de burcht af. Wat overbleef van het gebouw werd vanaf toen Het Steen genoemd.
Kent u de oudste Antwerpse gilde? Dat was die van de vleeshouwers. Hun eerste gildehuis, het Vleeshuis, bouwden ze rond 1250. Dat vervingen ze in 1501 door het huidige, grotere exemplaar: binnenin een verhoophal met ruimte voor 62 slagers, opslagplaatsen en vergaderzalen. Tijdens de Franse revolutie werden de gilden afgeschaft, en werd het gebouw opeenvolgend een opslagplaats, een theaterzaal, een schildersatelier … en vandaag een interactief muziekmuseum.
Antwerpen telt – net als elke oude stad – tal van indrukwekkende historische gebouwen. Maar naast hun pracht en praal is het vooral hun verhaal dat hen bijzonder maakt. Ons stadhuis hoefde voor ons bijvoorbeeld nooit iets anders te worden. En we zijn net trots op onze onafgewerkte kathedraal. Ze bewijzen dat het erfgoed in onze stad anders is dan dat in andere historische steden – Atypisch Antwerpen.
Wist u dat de hoogste kerktoren van de Benelux in Antwerpen staat? Op een gebouw dat niet eens af is: onze kathedraal. We bouwden er 169 jaar aan, en toch konden we maar één van de twee torens afwerken. Maar met die ene piek van 123 meter kwam onze kathedraal wel op de Unesco-werelderfgoedlijst terecht.